ټرمپ نتانیاهو ته د ایران د برید په اړه خبرداری ورکړ
ما نتانیاهو ته وویل چې موږ د ایران په اړه حل ته نږدې یو او ممکن په دوو اونیو کې له تهران سره یوې موافقې ته ورسیږو.

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د جون په ۲۷مه، د چهارشنبې په ورځ اعلان وکړ چې هغه د اسراییلو لومړي وزیر بنیامین نتانیاهو ته د ایران د برید په اړه خبرداری ورکړی چې دا ډول اقدام به “مناسب نه وي” د تهران سره د اټومي پروګرام په اړه د خبرو اترو په جریان کې.

پوښتنه وشوه چې ایا هغه تیره اونۍ په تلیفوني اړیکه کې له نتانیاهو څخه د ایران په وړاندې د پوځي اقدام څخه ډډه کولو غوښتنه کړې وه، ټرمپ خبریالانو ته وویل: “په صادقانه توګه، هو، ما دا کار وکړ،” زیاته یې کړه: “ما وویل چې دا اوس مناسب نه دی، موږ له دوی سره ډیرې ښې خبرې اترې کوو.”

د امریکا ولسمشر وویل چې ایران غواړي یوه معامله وکړي او زه باور لرم چې موږ به له ایران سره یوه معقوله حل لاره ومومو. ما نتنیاهو ته وویل چې موږ د ایران په اړه یوې حل لارې ته ډیر نږدې یو او ممکن موږ په دوو اونیو کې له ایران سره یوه موافقه ولرو.

“ما نتنیاهو ته وویل چې دا به اوس مناسب نه وي ځکه چې موږ یوې حل لارې ته ډیر نږدې یو. زه فکر کوم چې دوی (ایرانیان) غواړي یوه موافقه ومومي،” د امریکا ولسمشر د AFP له قوله وویل.

د چهارشنبې په ورځ مخکې، د امریکا او اروپايي چارواکو اندیښنه څرګنده کړه چې اسراییل کولی شي پرته له خبرتیا څخه په ایران برید وکړي.

د نیویارک ټایمز په وینا، د امریکا استخباراتي ارزونې ښیي چې اسراییل کولی شي یوازې په اوو ساعتونو کې په تهران برید وکړي، پرته له دې چې د اسراییل صدراعظم بنیامین نتنیاهو د دې کار د لغوه کولو لپاره فشار راوړي.

په دې اړه، اسراییلي چارواکي په دې باور دي چې واشنګټن به په ایران باندې د اسراییلي پوځي برید په صورت کې د تل ابیب ملاتړ کولو پرته بله چاره ونه لري.

اسراییلي چارواکو دا هم ویلي چې نتنیاهو ممکن د تهران او واشنګټن ترمنځ د بریالي ډیپلوماتیک تړون وروسته هم د برید امر وکړي.

د دغو چارواکو په وینا، د تیر اپریل په میاشت کې د امریکا له ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره له لیدنې وروسته، د اسراییلو لومړي وزیر اسراییلي چارواکو ته امر کړی چې د یوې کوچنۍ حملې لپاره پلان جوړ کړي چې د امریکا مرستې ته اړتیا نلري.

برعکس، د نتنیاهو دفتر د چهارشنبې په ورځ په ایران باندې د برید پلان جوړولو په اړه د دې راپورونو حقیقت رد کړ.

د امریکا او ایران په خبرو اترو کې د پرمختګونو په اړه، امریکایي چارواکو څرګنده کړه چې سټیون ویټیکر، د منځني ختیځ لپاره د امریکا ځانګړی استازی، د یوې ممکنه موافقې لپاره وړاندیزونه په پام کې نیسي، هغه موافقه چې ممکن اسراییل یا په کانګرس کې ځینې سخت دریځي قانع نه کړي.

دوی دا هم یادونه وکړه چې ویټیکر د یوې لنډمهاله تفاهم ته د رسیدو لپاره خپل پخوانی مخالفت پریښود چې د وروستي موافقې اصول به بیان کړي.

سربیره پردې، سرچینو چې د خبرو اترو سره بلد دي وړاندوینه وکړه چې “په غوره توګه، د اساسي اصولو اعلامیه” به د امریکا او ایراني خواوو ترمنځ خپره شي.

سرچینو دا هم ټینګار وکړ چې د ټرمپ ادارې د اسراییلو د برید د مخنیوي لپاره له ایران سره د ګډو اصولو اعلانولو ته خلاصون ښودلی دی.

د امریکا مذاکره کوونکو څرګنده کړه چې سټیو ویټیکر او د عمان منځګړي د دواړو خواوو ترمنځ د شخړې د حل لپاره په ایران کې د یورانیمو د غني کولو په مسله کې د نورو انتخابونو په اړه غور کوي.

دوی دا هم یادونه وکړه چې د شخړې د حل لپاره یو وړاندیز د ګډ اټومي انرژۍ تولید لپاره سیمه ایز پلان دی.

دا معلومات وروسته له هغه خپاره شول چې د سه شنبې په ورځ یوه امریکایي چارواکي وویل چې ټرمپ نتانیاهو ته خبرداری ورکړی چې له هر هغه اقدام څخه ډډه وکړي چې د واشنګټن او تهران ترمنځ روانې خبرې اترې ګواښولی شي.

متحده ایالات او ایران د اپریل له ۱۲مې راهیسې د تهران د اټومي پروګرام په اړه غیر مستقیمې خبرې اترې کوي، او تر اوسه پورې د عمان په منځګړیتوب پنځه پړاوونه ترسره شوي دي، چې “مثبت” بلل شوي دي.

په هرصورت، تهران ته د خپلې خاورې کې د یورانیمو د غني کولو اجازه ورکولو مسله په خبرو اترو کې یو لوی خنډ ګرځیدلی، ځکه چې امریکا په ایران کې د هر ډول غني کولو سره په کلکه مخالفت کوي او ایران دا شرط رد کړی دی.

 

 

د اسراییلو پخواني لومړي وزیر ایهود اولمیرټ د اسراییلو لومړي وزیر نتنیاهو او په غزه کې پوځي عملیات جنګي جرمونه وبلل.

د یوې بهرنۍ خبري ادارې په وینا، د اسراییلو پخواني لومړي وزیر ایهود اولمیرټ د امریکایي رسنیو سره په مرکه کې دا پوښتنه راپورته کړه چې که دا جنګي جرمونه نه وي، نو نور څه دي؟

د اسراییلو پخواني لومړي وزیر په حکومت سختې نیوکې وکړې او ویې ویل چې زه نور د جنګي جرمونو د تورونو په وړاندې د اسراییلو دفاع نشم کولی.

پخواني لومړي وزیر وویل چې نتنیاهو او د هغه د حکومت ښي اړخي غړي داسې اقدامات کوي چې د جنګي جرمونو پرته بل څه نشي توضیح کیدی.

ایهود اولمیرټ له ۲۰۰۶ څخه تر ۲۰۰۹ پورې د اسراییل لومړی وزیر و

 

موږ نشو کولی د بشري غمیزې څخه سترګې پټې کړو،  د فلسطین د دولت په توګه پیژندل یو اخلاقي مکلفیت دی.

د مالټا لومړي وزیر رابرټ ابیلا اعلان وکړ چې راتلونکې میاشت به د فلسطین دولت په رسمیت وپیژني. —

د بهرنیو رسنیو د راپورونو له مخې، د یکشنبې په ورځ د اروپايي هیواد مالټا لومړي وزیر رابرټ ابیلا راتلونکې میاشت د فلسطیني دولت د په رسمیت پیژندلو اعلان وکړ.

سیمه ییزو رسنیو راپور ورکړی چې دا اعلان د مالټا لومړي وزیر د یوې سیاسي غونډې په ترڅ کې وکړ، چې پکې هغه د سیمه ییزو او نړیوالو مسلو په اړه بحث وکړ، په ځانګړې توګه په غزه کې د روان بشري بحران په اړه.

د مالټا لومړي وزیر رابرټ ابیلا وویل چې موږ نشو کولی د بشري غمیزې څخه سترګې پټې کړو،  د فلسطین د دولت په توګه پیژندل یو اخلاقي مکلفیت دی.

هغه اعلان وکړ چې د جون په ۲۰مه د اسراییل او فلسطین د شخړې په اړه د ملګرو ملتونو له کنفرانس وروسته به د فلسطین دولت په رسمیت وپیژني.

مالټا د تیر کال په اپریل کې په امنیت شورا کې د ملګرو ملتونو کې د فلسطین د بشپړ غړیتوب د ورکولو په حق کې رایه ورکړه.

د یادونې وړ ده چې تر اوسه پورې د ملګرو ملتونو د ۱۹۳ غړو هېوادونو له ډلې څخه ۱۴۷ یې فلسطین د یو خپلواک دولت په توګه په رسمیت پیژندلی دی.

تیر کال، ارمنستان، سلووینیا، ایرلینډ، ناروې، هسپانیه، بهاماس، ترینیداد او ټوباګو، جمیکا او بارباډوس هم ورسره یوځای شول.

خو، سره له دې چې د فلسطین دولت لپاره د نړیوالې ټولنې ملاتړ مخ په زیاتیدو دی، څو لویو لویدیځو هیوادونو لکه امریکا، آسټرالیا، بریتانیا او جرمني لا تر اوسه دا په رسمیت نه دی پیژندلی.

تېره میاشت، د فرانسې ولسمشر ایمانویل مکرون دا امکان څرګند کړ چې فرانسه کولی شي په راتلونکو میاشتو کې یو فلسطیني دولت په رسمیت وپیژني.

 

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د یکشنبې په ماښام، د جون په ۲۵مه، د روسیې ولسمشر ولادیمیر پوتین، پر اوکراین دنویو بریدونو له امله “لیونی” وباله او خبرداری یې ورکړ چې  په بشپړ ډول د اوکراین نیولو لپاره د هغه هر ډول هڅه به “د روسیې د سقوط لامل شي.”

ټرمپ  په یوه پیغام کې ولیکل، “زه تل د روسیې له ولسمشر ولادیمیر پوتین سره ډېرې ښې اړیکې لرم، خو یو څه پېښ شوي دي… هغه په ​​بشپړ ډول لیونی شوی دی.”

هغه زیاته کړه: “ما تل ویلي چې هغه ټول اوکراین غواړي، نه یوازې د هغې یوه برخه؛ “او دا ممکن معلومه شي چې دا ریښتیا وه، مګر که هغه واقعیا دا کار وکړي، نو دا عمل به د روسیې د سقوط لامل شي.”

د دې څرګندونو څخه څو ساعته مخکې، ټرمپ د پوتین له کړنو څخه “نارضایتي” څرګنده کړه، او ویې ویل چې د روسیې ولسمشر بې له کوم دلیله ګڼ شمېر خلک وژني.

ټرمپ په نیو جرسي کې د واشنګټن ته د ستنېدو لپاره په الوتکه کې له سپرېدو دمخه خبریالانو ته وویل: “موږ په اوکراین کې د جګړې د پای ته رسولو لپاره د خبرو اترو په حال کې یو، خو پوتین لاهم کیف په نښه کوي.”

هغه ادامه ورکړه: “زه هغه له کلونو راهیسې پیژنم او تل مې ورسره ښې اړیکې درلودې، خو اوس هغه په ​​ښارونو توغندي وروي او خلک وژني؛ “او دا زما  هیڅ خوښ نه دی.”

ټرمپ دا هم وویل چې  خامخا “په روسیې باندې د نورو بندیزونو لګولو” په اړه فکر کوي.

هغه همدارنګه ټینګار وکړ چې دا جګړه د ولادیمیر پوتین، ولادیمیر زیلینسکي او جو بایډن ترمنځ ده، د زیلینسکي خبرې یې “ستونزې لرونکې” وبللې او ادعا یې وکړه چې د اوکراین ولسمشر “په دې ډول خبرو سره خپل هیواد ته خدمت نه کوي.”

دا په داسې حال کې ده چې د یکشنبې په سهار د روسیې له خوا اوکراین د یوې لویې هوايي حملې هدف وګرځېد. دا برید، چې رسنیو یې “جدي” بللی، لږ تر لږه ۱۳ کسان یې ووژل.

په ورته وخت کې، د اوکراین بې پیلوټه الوتکو په موقت ډول په مسکو کې هوایی ډګرونه د دواړو هیوادونو ترمنځ د بندیانو د تبادلې د وروستۍ مرحلې له پیل څخه څو ساعته مخکې وتړل.

د اوکراین د بیړنیو خدماتو ادارې د “ترهګرۍ شپه” وروسته له هغه راپور ورکړ چې روسیې د جمعې په ماښام د دوهمې پرله پسې شپې لپاره د اوکراین پر خاوره د بالستیک توغندیو او ډرونونو په کارولو سره برید وکړ.

دا برید په داسې حال کې وشو چې دواړه خواوې د ۲۰۲۲ کال په فبروري کې پر اوکراین د روسیې د پوځي یرغل له پیل راهیسې د بندیانو تر ټولو لویه تبادله ترسره کوله.

د اوکراین هوايي ځواک اعلان وکړ چې د دې بریدونو په ترڅ کې یې ۴۵ توغندي او ۲۶۶ روسي بې پیلوټه الوتکې غورځولي دي.

د اوکراین پوځ په ټیلیګرام کې په یوه بیان کې لیکلي: “د اوکراین ډیری سیمې د دښمن له برید څخه اغیزمنې شوې دي.” د روسیې هوايي بریدونه په ۲۲ سیمو کې ثبت شوي، او کروز توغندیو او ځانمرګو ډرونونو ۱۵ نقطې په نښه کړې.زیلینسکي د یکشنبې په ورځ پر روسیې د بریدونو د بندولو او جګړې د پای ته رسولو لپاره د فشار زیاتولو غوښتنه وکړه.

هغه په ​​ټیلیګرام کې ولیکل، “د روسیې پر مشرتابه د قوي فشار اچولو پرته، دا وحشت نشي بندیدلی.” “بندیزونه به بې له شکه اغیزمن وي.”

هغه په ​​متحده ایالاتو، اروپايي هیوادونو او “ټول هغه کسان چې سوله غواړي” غږ وکړ چې پر پوتین باندې په کلکه فشار راوړي چې “جګړه پای ته ورسوي”.

برعکس، د روسیې پوځ په یوه اعلامیه کې اعلان وکړ چې تیره شپه یې “د اوکراین د پوځي-صنعتي کمپلیکس سره تړلي ادارې” په نښه کړې دي.

په ورته وخت کې، د اروپايي ټولنې د بهرنۍ پالیسۍ مشرې کایا کالاس د یکشنبې په ورځ وغوښتل چې پر روسیې د جګړې د بندولو لپاره “تر ټولو قوي نړیوال فشار” واچول شي.

کالاس په ټولنیزه شبکه ایکس کې په یوه پیغام کې لیکلي، “د تیرې شپې بریدونو یو ځل بیا وښودله چې روسیه هوډ لري چې د اوکراین کړاو او ویجاړتیا زیاته کړي.”

 

 

 

دبلوچستان په خضدار سیمه کې د زده کوونکو پربس باندی وسلوال برید شوی دی

په خضدار کې،  زیرو پواینټ سره نږدې د ښوونځي بس کې چاودنه شوې، چې په کې د ۳پنځو ماشومانو په ګډون ۵ تنه وژل شوي دي.

د پاکستان د پوځ د عامه اړیکو څانګې ISPR په وینا، د بلوچستان پهعالق خضدار سیمه کې ترهګرو دزده کووکو پر لېړدوونکي بس باندی برید کړی دی. په دې بزدلانه برید کې د ښوونځي بې ګناه ماشومان په کمین کې وژلي دي. د لومړنیو معلوماتو له مخې، په دی برید کې د ۳ ماشومان په ګډون، ۵ کسان وژل  شوي او ډېر ماشومان ټپیان شوي دي.

آی ایس پي آر چې د پاکستان د پوځ ویاند دی ،ادعا کوي چې، په خضدار کې د هند لخوا یو بزدلانه ترهګریز برید پلان شوی و، د هغه په وېنا په بلوچستان کې د هند نیابتي وسله والو دا پلان ترسره کړ، دپاکستان پوځ وایی په جګړه کې د هندي ځواکونو ناکامي او په بلوچستان کې د نیابتي ځواکونو لخوا ترهګري ترسره کیږي.

له بلې خوا، د خضدار مرستیال کمشنر وویل چې په چاودنه کې ۳۵ ماشومان ټپیان شوي دي، او ټپیان د خضدار سي ایم ایچ ته لیږدول شوي دي، چیرې چې دوی ته طبي مرستې ورکول کیږي.

د خضدار مرستیال کمشنر وايي چې د پیښې ځای محاصره شوی او شواهد راټول شوي دي.

دفرانسې لومړۍ وزیره وایی چې نړیواله ټولنه دی دفلسطین شخړې ته یوه حل لاره راوباسي

د فرانسې صدراعظمې الیزابت بورن اعلان وکړ چې هیواد یې د بریتانیا او کاناډا سره یوځای د فلسطین دولت په رسمیت پیژندلو اراده لري.

دا څرګندونې په منځني ختیځ کې د زیاتیدونکي تاوتریخوالي او د اسراییلو او فلسطینیانو ترمنځ د وروستیو کړکیچونو په تعقیب کې شوې دي.
بورن په یوه خبري کنفرانس کې وویل: “موږ باور لرو چې د نړیوالې ټولنې لپاره د فلسطیني خلکو د حقونو ملاتړ ته دوام ورکولو وخت راغلی دی، او د فلسطین دولت پیژندل په دې لور کې یو بنسټیز ګام دی.” هغه همدارنګه ټینګار وکړ چې دا اقدام به په سیمه کې د سولې او ثبات په وده کې مرسته وکړي.
د فرانسې لخوا دا پریکړه په داسې حال کې کیږي چې په وروستیو اونیو کې په نیول شویو سیمو کې تاوتریخوالی زیات شوی او ډیری هیوادونو په غزه او لویدیځه غاړه کې د بشري وضعیت په اړه اندیښنه څرګنده کړې ده. د فرانسې لومړي وزیر زیاته کړه: “موږ باید د یوې تلپاتې او عادلانه حل لارې د رامنځته کولو لپاره کار وکړو چې د ټولو خواوو حقونه پکې شامل وي.”
ډېر سیاسي شنونکي دا اقدام د فلسطین د مسلې په اړه د لویدیځو هیوادونو په بهرنیو پالیسیو کې د بدلون نښه ګڼي. همدارنګه، دا اعلان ممکن د اسراییلو او د سیمې د نورو هیوادونو څخه مختلف غبرګونونه راوپاروي.
تمه کیږي چې دا موضوع به د ملګرو ملتونو او نورو نړیوالو ادارو په راتلونکو غونډو کې بحث او بیاکتنه شي. خو، دا لا څرګنده نه ده چې ایا دا پریکړه به په نړیوالو پالیسیو کې عملي بدلونونه راولي.
په پای کې، د فرانسې لومړي وزیر په نړیوالې ټولنې غږ وکړ چې د شخړو د پای ته رسولو او په منځني ختیځ کې د تلپاتې سولې د ترلاسه کولو لپاره د حل لارو په لټه کې سره نږدې کار وکړي.

 

د روغتیا نړېوال سازمان خبرداری ورکړی چې په غزه کې دوه میلیونه خلک له سختې لوږې سره مخ دي.

د اسراییلو لومړي وزیر بنیامین نتنیاهو پرهغو احتمالي هغو بندیزونو نیوکه وکړه چې بریتانیا، فرانسې او کاناډا د ، پر اسراییلو د لګولو ګواښ یې کړی دی.

هغه په ​​یوه اعلامیه کې اعلان وکړ چې د دې دریو هیوادونو څرګندونې په حقیقت کې “حماس ته د لوی انعام ورکولو” په معنی دي.

نتنیاهو، د غزې د جګړې د پای ته رسولو لپاره د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ د پلان سره د اسراییلو د موافقې اعلانولو پرمهال، ټینګار وکړ: “موږ ټول اروپایي مشران هڅوو چې دا چلند تعقیب کړي.”

هغه زیاته کړه: “که حماس یرغمل شوي کسان خوشې کړي او خپلې وسلې پر ځمکه کېږدي، نو دا جګړه سبا پای ته رسیدلی شي.”

دا دریځ وروسته له هغه راغی چې د بریتانیا، فرانسې او کاناډا مشرانو د دوشنبې په ورځ خبرداری ورکړ چې که اسراییل په غزه کې خپل بیا پیل شوي پوځي عملیات ونه دروي او د بشري مرستو په ننوتلو محدودیتونه لرې نه کړي نو دوی به یې پر وړاندې جزايي اقدامات وکړي.

د دریو هیوادونو په ګډه اعلامیه کې، چې د برتانیا حکومت لخوا خپره شوې، ویل شوي: “د اسراییلو حکومت لخوا د ملکي وګړو لپاره د اړینو بشري مرستو بندول د منلو وړ ندي او د نړیوال بشري قانون څخه سرغړونه ده.”

په بیان کې دا هم ویل شوي: “موږ په لویدیځه غاړه کې د میشت ځایونو د پراخولو لپاره د هر ډول هڅو مخالفت کوو … او موږ به د نورو اقداماتو څخه ډډه ونه کړو، په شمول د هدفمند بندیزونو لګول.”

د دغو دریو هېوادونو مشرانو همدارنګه په غزه کې د اوربند د ټینګولو لپاره د متحده ایالاتو، قطر او مصر د هڅو ملاتړ وکړ او ټینګار یې وکړ چې دوی د دوو دولتونو د حل لارې د ترلاسه کولو لپاره د فلسطین دولت په رسمیت پیژندلو ته ژمن دي.

دا دریځ وروسته له هغه راغی چې د اسراییلو پوځ په غزه کې د “لویې کچې ځمکنیو عملیاتو” پیل اعلان وکړ او نتانیاهو اعلان وکړ چې اسراییل به د فلسطیني خاورې بشپړ کنټرول په لاس کې واخلي.

د مارچ له پیل راهیسې، اسراییل غزې ته د طبي توکو، خوړو او سوند توکو د ننوتلو مخه نیسي، چې موخه یې د خبرو اترو په بهیر کې پر حماس فشار راوړل او ډله مجبورول دي چې ټول پاتې یرغمل خوشې کړي، پرته له دې چې د دښمنۍ بشپړ بندولو لپاره روښانه ژمنه وکړي.

خو د دوشنبې په ورځ، غزې ته د مرستو محدود مقدار ته اجازه ورکړل شوه. د نتنیاهو دفتر تایید کړه چې د ویش پروسې باندې د حماس د کنټرول د مخنیوي لپاره به اقدامات وشي، ترڅو ډاډ ترلاسه شي چې توکي د ډلې ځواکونو ته ونه رسیږي.

په ورته وخت کې، د روغتیا نړیوال سازمان خبرداری ورکړ چې “په غزه کې دوه میلیونه خلک له سختې لوږې سره مخ دي.”

د امریکا ولسمشر ډونلډ ټرمپ له خپل روسي سيال ولادمير پوتين سره له دوه ساعته ټيليفوني خبرو اترو وروسته ويلي، روسيه او اوکرايين به “سملاسي” د اوربند او جګړې د پايته رسولو لپاره خبرې پيل کړې.

ټرمپ چې دا خبرې “ډېرې ښې” بللې ويلي، د سولې شرايطو په اړه بايد د دواړو خواو تر منځ خبرې وشي.

سره له دې چې ټرمپ هيله څرګنده کړې او د له اوکرايين ولسمشر ولودمير زېلېنسکي سره يې هم خبرې کړې دي خو اوربند يا د سولې تړون نژدې نه ښکاري.

د روسيې ولسمشر ويلي، چمتو دی چې له اوکرايین سره د “ممکنه سولې تړون پر هوکړه ليک” کار وکړي. د اوکرايين ولسمشر بيا دا “ټاکونکې شېبه” بللې او له امریکا يې غوښتي چې له مذاکراتو ځان لرې نه کړي.

پوتین په خپلو خبرو کې د امريکا او اروپايي هېوادونو د هغې غوښتنې په اړه څه نه دي ويلي چې له قيد او شرط پرته دې ۳۰ ورځنی اوربند وکړي.

له ټرمپ سره له ځانګړو خبرو وروسته، زېلېنسکي يو ځل بيا “له قيد او شرط پرته د مکمل اوربند” غوښتنه تکرار کړه او خبرداری يې ورکړ چې که مسکو چمتو نه وي “بايد سخت بنديزونه پرې ولګول شي.”

ټرمپ د پوتين سره له ټيليفوني خبرو وروسته پر خپله ټولنيزه رسنۍ ټروت سوشل لیکلي، “روسیه او اوکرايين به سملاسي د اوربند او تر ټولو مهم د جګړې د پايته رسولو لپاره مذاکرات پيل کړي”. نوموړي ويلي چې دا خبره يې زېلېنسکي ته په دویمه ټيليفوني اړيکه کې چې نورو نړيوالو مشرانو هم په کې وو کړې ده.

ټرمپ زياته کړې، “د دې لپاره شرايط به د دواړو هېوادونو له خوا وټاکل شي، ځکه دوی له هغو جزياتو خبر دی چې نور څوک نه پرې پوهېږي”.

زېلېنسکي ويلي د خبرو اترو پروسه کې بايد “د امریکا او اروپا استازي په مناسبه کچه” ګډون ولري.

نوموړي ويلي، “دا زموږ ټولو لپاره مهمه ده چې امریکا له دې خبرو او د سولې له هڅو لرې نه شي، ځکه يوازېنی کس چې له دې وضعيت ګټه پورته کوي، هغه پوتين دی”.

ټرمپ وروسته په سپنه ماڼۍ کې د يوې غونډې پر مهال وويل، امریکا به د روسیې او اوکرايين سره د خبرو اترو له منځګړيتوبه لاس وانخلي خو زياته يې کړه چې په “ذهن کې يې سره کرښه کاږلې”، که دواړه خواوې پرمختګ نه کوي، بيا به فشار راوړل بند کړي.

نوموړي دا هم رد کړه چې ګواکې امريکا له منځګړيتوبه په شا کېږي.

په تېرو څو اوونيو کې ټرمپ څو ځله خبرداری ورکړی و چې که په خبرو اترو کې پرمختګ ونشي، امریکا به له مذاکراتو لاس واخلي.

کله چې له ټرمپ وپوښتل شول چې د روسيې په اړه يې نظر څه دی، ده وويل، فکر کوي پوتين نور له جګړې ستړی شوی او غواړي جګړه پايته ورسېږي.

بل پلو د روسيې ولسمشر ولادمير پوتين له ټرمپ سره دا خبرې “ډانګ پېيلې معلوماتي او رغنده” بللي او د اوربند د شونتيا يادونه يې هم کړې ده.

نوموړي ويلي، “موږ د امريکا له ولسمشر سره ژمنه وکړه چې روسيه چمتو ده له اوکرايين سره د امکان وړ سولې هوکړې په اړه پر يو يادښت کار وکړي.”

د روسیې ولسمشر ويلي، “ښاغلي ټرمپ د اوربند په اړه خپل دریځ څرګند کړ. ما ټینګار وکړ چې روسیه هم د اوکرایین د کړکېچ سوله ایز حل غواړي. موږ یوازې د سولې په لور د تګ لپاره ترټولو اغېزمنې لارې ټاکلو ته اړتیا لرو.”

د روسیې ولسمشر يوه سلاکار يوري اوشاکوف ويلي، “په دې خبرو کې د اوربند د مهال وېش په اړه څه نه دي ويل شوي… که څه هم ټرمپ پر دې ټينګار کوي چې ژر تر ژره دې يو ډول هوکړې ته ورسېږي.”

د اوکرایین او روسیې استازو د جمعې په ورځ په استانبول کې مخامخ خبرې وکړې خو کومې هوکړې ته ونه رسېدل.

سپینه ماڼۍ وايي د سولې د هڅو ورو پرمختګ ښاغلی ټرمپ “ستړی او نهيلی کړی دی”.

د امریکا ۷۸ کلن ولسمشر د خپل ټاکنیز کمپاین پر مهال ژمنه کړې وه چې په ۲۴ ساعتونو کې به د اوکرایین جګړه پایته ورسوي، خو له هغه وخت راهیسې ډیپلوماټیکو هڅو لږې لاسته راوړنې لرلې دي.

د سیستان او بلوچستان غریبو او تږو خلکو ته اوبه ورکول اسلامي مسؤلیت دی

دایران ولسمشر مسعود پزشکیان د افغانستان حکومت د بهرنیو چارو وزیر هرکلی وکړ؛ د ایران او افغان کډوالو د حقونو په اړه بحث
امیر خان متقی: د سیستان او بلوچستان غریبو او تږو خلکو ته اوبه ورکول اسلامي مسؤلیت دی، او د تندې څخه رنځیدونکي مسلمان ته اوبه ورکول ثواب لري

د ایران ولسمشر مسعود پېژاکیان د یکشنبې په ورځ د تهران د خبرو اترو د فورم په څنډه کې د افغانستان د بهرنیو چارو له وزیر امیر خان متقي سره ولیدل او خبرې یې وکړې.

د بهرنیو چارو وزارت ویاند وویل چې په دې غونډه کې د دواړو هېوادونو ترمنځ پر اړوندومسلو خبرې وشوې، په ځانګړې توګه په ایران کې د میشتو افغان کډوالو پر وضعیت.

د بهرنیو چارو وزارت په یوه اعلامیه کې د ایران د ولسمشر له قوله ویلي چې تهران چمتو دی چې له طالبانو سره په مختلفو برخو کې خپلې اړیکې پراخې کړي، او همدارنګه یې ژمنه وکړه چې په ایران کې د افغان کډوالو وضعیت به اسانه کړي. د اعلامیې له مخې، امیر خان متقي د ایران له ولسمشر څخه وغوښتل چې د افغانانو د ایستلو پروسه تدریجي کړي ترڅو د دوی د کار او مالي چارو زیانونه جبران شي.

د بهرنیو چارو وزارت د یوې اعلامیې له مخې، د دې سفر په ترڅ کې، امیر خان متقي له خپل ایراني سیال عباس عراقچي سره ولیدل، او دواړو خواوو د اوبو او کډوالو مسلو، او همدارنګه د ګډو امنیتي او سوداګریزو مسلو په اړه خبرې وکړې.

متقي همدارنګه د دواړو هېوادونو ترمنځ په بېلابېلو برخو کې د همکارۍ د پراخولو په موخه د ډیپلوماټیکو اړیکو د کچې د لوړولو غوښتنه وکړه.

هغه د “تهران د خبرو اترو په فورم” کې پدوېنا پر مهال د طالبانو د حکومت لخوا د ایران د حقونو په درناوي ټینګار وکړ او ویې ویل چې “د سیستان او بلوچستان د بې وزلو او تږو خلکو لپاره د اوبو برابرول یو اسلامي مسؤلیت دی” چې د طالبانو پر غاړه دی.

هغه زیاته کړه: “هغه مسلمان ته چې تږی وي اوبه ورکول اجر لري.”

متقي وویل چې طالبان د اوبو په اړه د ایران د حقونو د تر پښو لاندې کولو اراده نه لري او د اوبو رسولو ته یو مذهبي مسؤلیت ګڼي چې باید د ضایع کیدو مخه ونیول شي او ډاډ ترلاسه شي چې پاکې اوبه خپل منزل ته ورسیږي.

هغه څرګنده کړه چې د ایران په سیستان او بلوچستان کې اوسنۍ وچکالي نن ورځ د افغانستان په نیمروز، هلمند او فراه ولایتونو کې هم شتون لري.

سربېره پردې، هغه وويل چې نن موږ شاهدان يو چې د بارانونو له امله اوبه له يوې مياشتې راهيسې ايران ته رسېږي.