دسته: نړۍ

اسراییل د غزې د اوربند د دوهم پړاو د خبرو اترو لپاره قطر ته د پلاوي د لېږلو اعلان وکړ
د یوې بهرنۍ خبري ادارې په وینا، تمه کیږي چې د دواړو هیوادونو ترمنځ خبرې اترې سبا پیل شي.

اسراییلویلي دي چې د غزې د اوربند د دوهم پړاو لپاره به قطر ته یو پلاوی واستوي.

د یوې بهرنۍ خبري ادارې په وینا، تمه کیږي چې د دواړو هیوادونو ترمنځ خبرې اترې سبا په دوحه کې پیل شي.

د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ استازی ویټکوف به هم په قطر کې په خبرو اترو کې برخه واخلي.

له بلې خوا، حماس وايي چې مثبتې نښې نښانې شته چې د اوربند د دوهم پړاو په اړه خبرې اترې پیل شوې دي، او غواړي له امریکایي چارواکو سره وګوري ترڅو دوی په اسراییلو فشار راوړي.

تر دې مخکې اسراییلو غوښتنه کړې وه چې د غزې د اوربند د تړون لومړی پړاو وغځول شي، خو د فلسطین د مقاومت غورځنګ حماس د اسراییلو دا غوښتنه رد کړه چې لومړی پړاو وغځوي.

د امریکا متحدو ایالتونو ولسمشر ډونلډ ټرمپ وايي، تېره چارشنبه یې د ایران مذهبي مشر ایت‌الله علي خامنه‌ای ته لیک استولی او نوموړي ته یې د اټومي مذاکراتو بلنه ورکړې ده.
خو په ملګرو ملتونو کې د ایران استازولۍ په دې تړاو د خبرونو له خپرېدو وروسته رسنیو ته ویلي چې له ټرمپ یې کوم لیک نه دی ترلاسه کړی.
د امریکا ولسمشر د جمعې پر ورځ وویل چې “ژر به یو څه وشي” او “هیله‌ شته چې ایرانیان خبرو اترو ته کیني، ځکه له دې پرته باید امریکایان داسې یو څه وکړي چې تهران د اټومي وسلو د تولید امکان ونه لري.”
هغه له فاکس‌نیوز سره د پنجشنبې ورځې په مرکه کې ویلي وو، دا غوره ګڼي چې ایران سره یوې هوکړې ته ورسېږي.
ټرمپ زیاته کړه: “بل انتخاب دا دی چې یو څه باید وکړو. ځکه دا نشي کېدای چې ایران دې اټومي وسلې ولري.”
خو د ایران بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي د سعودي عربستان په جدې ښار کې د اسلامي همکاریو سازمان د غړو هېوادونو د بهرنیو چارو وزیرانو د غونډې څنډه کې ویلي “ایران به تر هغه وخته چې د ټرمپ حکومت خپل حد اکثر فشار جاري ساتلی وي، له متحدو ایالتونو سره د خپل اټومي پروګرام په اړه مذاکرات بېرته پیل نه کړي.”
هغه زیاته کړې چې “د ایران اټومي پروګرام پر پوځي برید لمنځه نه شي وړل کېدای.”
د یادونې ده چې ډونلډ ټرمپ‌ امریکا کې د تېر کال ولسمشریزو ټاکنو ته د کمپاین له مهاله پرله‌پسې ویلي چې ایران به د اټومي وسلو جوړولو ته پرې نږدي. نوموړی وايي، غواړي له تهران سره په دې تړاو هوکړې ته ورسېږي.
دا په داسې حال کې ده چې ټرمپ د خپلې ولسمشرۍ په لومړۍ دوره کې د امریکا په ګډون د نړۍ د شپږو ځواکمنو هېوادنو او ایران ترمنځ له لاسلیک شوې اټومې هوکړې ووت.
دا هوکړه په ۲۰۱۵ کال امریکا کې د بارک‌اوباما د حکومت پر مهال شوې وه،‌ خو ټرمپ یو اړخیزه او د ایران په ګټه بلله.
د هغه د ولسمشرۍ د لومړۍ دورې له پای ته رسېدو وروسته د جو بایډن حکومت څو ځله ایران سره د اروپا په منځګړیتوب غیرمستقیمې خبرې اترې وکړې، خو کومې پایلې ته سره ونه رسېدل.
تر هغې وروسته چې امریکا له شوې اټومي هوکړې ووته، تهران دوی لپاره له ټاکل شوې په لوړه کچه د یورانیمو بډاینې پیل کړې ده.
د اټومي انرژۍ نړیوال اژانس په خپل وروستي رپوټ کې ویلي چې ایران تر ۶۰ سلنې د یورانیمو بډاینې وړتیا څو برابره ډېره کړې ده.
دا اژانس وايي له ۶۰ څخه ۹۰ سلنې ته د یورانیمو بډاینه، چې بیا په وسلو کې هم کارېدای شي، کم کار غواړي.‌
په دې وروستیو کې دا انګېرنې ډېرې شوې چې روسیه ښايي د امریکا او ایران ترمنځ د اټومي پروګرام خبرو کې منځګړیتوب وکړي. په دې تړاو بحثونه تر هغې وروسته لا ډېر شول چې د روسیې بهرنیو چارو وزیر سرګیې لاوروف د فبرورۍ ۱۸مه ریاض کې له خپل امریکايي سیال مارک‌روبیو سره له کتنې وروسته تهران ته سفر وکړ.
خو د ایران بهرنیو چارو وزیر عباس عراقچي له خپل روسي سیال سره له کتنې وروسته ګډې خبري ناستې ته وویل چې “ایران به د خپلې اټومي قضیې په تړاو نېغ‌ په نېغه له امریکا سره خبرې ونه کړي” او دا چې په دې برخه کې به “له چین او روسیې سره په همغږۍ” مخ ته ولاړ شي.
د یادونې ده چې د کرېملین ویاند دیمیتري پېسکوف تر دې لیدنې وروسته ویلي و، چې امریکا او ایران باید خپلمنځي ستونزې او مسایل د “خبرو اترو” له لارې حل کړي او دا چې روسیه چمتو ده په دغو مذاکراتو کې تر خپله وسه مرسته وکړي.

د حماس غورځنګ یوې مهمې سرچینې په دوحه کې د دې غورځنګ او د امریکا د حکومت د استازي ترمنځ د وروستیو خبرو اترو جزئیات افشا کړل.

د حماس سرچینې، چې نوم یې نه دی څرګند کړی، له العربي الجدید سره په مرکه کې وویل: مستقیمې خبرې اترې، چې د بندیانو د چارو لپاره د ډونالډ ټرمپ د استازي ادم بوهلر په شتون کې ترسره شوې، د ټرمپ د هغو څرګندونو وروسته سمدلاسه ترسره شوې چې دوه اونۍ وړاندې یې د حماس لخوا د هغو بندیانو د خوشې کولو لپاره د ښه نیت څرګندولو په اړه کړې وې چې امریکایی اتباع دي.

د حماس دې سرچینې ټینګار وکړ: “د خبرو اترو په جریان کې، د حماس غورځنګ د یوې جامع موافقې وړاندیز وکړ، چې اصلي برخه یې د دښمنیو بشپړ بندول دي.” هغه بندیان چې امریکا یې د خوشې کیدو غوښتنه کړې وه هغه سرتیري دي چې د صهیونیسټي پوځ له پوځي مرکزونو څخه د مقاومت له خوا نیول شوي وو، او ملکي وګړي نه دي او په ښاري مرکزونو کې نه وو. د دغو بندیانو شمېر له ۴ څخه تر ۶ کسانو پورې دی.

د اسراییلو خبریال بارک روید هم د باخبره سرچینو په حواله دا خبر خپور کړ او ویې ویل چې د ټرمپ ادارې چارواکو په دې اړه په پټه د حماس له لوړ پوړو چارواکو سره لیدلي دي.

د اسراییلو د ۱۲ چینل راپور ورکړ چې د حماس سره د امریکا اړیکه د نتانیاهو په مخ یو قوي څپېړه ده.

یوې باخبرې اسراییلي سرچینې د اسراییل ورځپاڼې اسراییل هایوم ته هم وویل چې رژیم د حماس سره د امریکا د حکومت د اړیکو په اړه ډیر اندیښمن دی.
له بله پلوه د نووستي خبري اژانس د راپور له مخې، د پولیټیکو ورځپاڼې نن سهار، د پنجشنبې په ورځ، د باخبرو سرچینو په حواله راپور ورکړ چې د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ ته نږدې کسانو په کیف کې د ولادیمیر زیلینسکي له ډېرو مهمو سیاسي مخالفینو سره پټې خبرې اترې کړې دي – په شمول د اوکراین پخوانۍ لومړۍ وزیرې یولیا تیموشینکو او د اوکراین د پخواني ولسمشر پیټرو پوروشینکو سره تړلي د اروپا د پیوستون ګوند مهم شخصیتونه.

په راپور کې راغلي: “د ډونالډ ټرمپ د ټیم څلورو لوړ پوړو غړو په کیف کې د زیلینسکي د ځینو مهمو سیاسي مخالفینو سره پټې خبرې اترې وکړې، ځکه چې واشنګټن او مسکو هڅه کوي ولادیمیر زیلینسکي له واکه لرې کړي، څوک چې د جګړې پای ته رسولو او له روسیې سره د سولې کولو مخالفت کوي.”

دا معلومات د اوکراین د پارلمان د دریو غړو او د امریکا د جمهوري غوښتونکي ګوند د یوه چارواکي په حواله خپاره شوي دي. د راپور له مخې، د دې خبرو اترو اصلي تمرکز په اوکراین کې د وخت څخه مخکې د ولسمشرۍ ټاکنو د ترسره کیدو امکان دی. د جمهوري غوښتونکو د یوې سرچینې په وینا، په دې غونډو کې ګډونوالو ځانونه د هغو خلکو په توګه وړاندې کړي چې متحده ایالات ورسره د زیلینسکي په پرتله په اسانۍ سره تفاهم ته رسیدلی شي.

دفدانسې ولسمشر مکرون وایی د روسیې او اوکراین د سولې تړون په صورت کې اروپايي ځواکونه اوکراین ته لیږل کیدی شي.
د فرانسې ولسمشر ایمانویل مکرون وايي، د روسیې او اوکراین د سولې د موافقې په صورت کې به اروپايي ځواکونه اوکراین ته واستول شي.

د راپورونو له مخې، د فرانسې ولسمشر په یوه بیان کې وویل چې اروپايي ځواکونه به په اوکراین کې په لومړۍ کرښه کې نه وي، د ده په وېنا، اوکراین کې د اروپايي ځواکونو ځای پرځای کول به د هغه د امنیت تضمین وي.

مکرون زیاته کړه چې هغه به د امریکا ولسمشر ټرمپ قانع کړي چې نوي تعرفې ونه لګوي، او زیاته یې کړه چې د امریکا پلان چې په اروپایي محصولاتو تعرفې ولګوي، د پوهیدو وړ نه دی.

ټاکل شوی د اروپا لوی درستیزان به راتلونکې اونۍ په پاریس کې د فرانسې له ولسمشر سره وګوري.

د خیبر پښتونخوا په بنو ولسوالۍ کې د پاکستان پوځ پر اډه يا چاوڼۍ بريد کې لږ تر لږه ۱۱ تنه وژل شوي او ۳۰ نور ټپيان دي.
د خیبر پښتونخوا د پولیسو یوه چارواکي رسنیو ته ويلي، دوه چاودنې د بنو چاوڼۍ يا لښکر کوټ دننه شوې دي.
د چارواکو په وینا، چاودنې ډېرې زورورې وې چې له کبله يې په شاوخوا سیمو کې کورونه او ودانۍ زيانمنې شوې او ملکي وګړو ته يې هم مرګژوبله اړولې ده.
د لومړنیو راپورونو له مخې، بریدګرو هڅه کوله چې له چاودېدونکو توکو ډک موټر د چاوڼۍ دننه کړي. داسې راپورونه هم ورکول کېږي چې امنیتي ځواکونو ځینې بریدګر چاوڼۍ ته د ننوتلو پر مهال په ډزو ويشتلي دي.
د اې پي خبري اژانس په وینا، یوه امنیتي چارواکي د نوم نه ښودلو په شرط ويلي چې “دوو ځانمرګو بریدګرو د پراخې پوځي سیمې دیوال ته څېرمه چاودنه وکړه او د دیوال له نړېدو وروسته، له پنځو تر شپږو نورو بریدګرو هڅه وکړه چې چاوڼۍ ته ننوځي، خو له منځه یوړل شول.”
د دغو چاودنو په پایله کې، چاوڼۍ ته څېرمه کورونه هم سخت زیانمن شوي.
د راپورونو له مخې، د “جیش الفرسان محمد” په نامه یوې وسله والې ډلې د چاودنو مسولیت پر غاړه اخیستی دی او وايي په دې بريد کې يې لسګونه پاکستاني پوځيان وژلي دي خو دا لا په خپلواکه توګه نه ده تائید شوې.
دغه ډله د اورپکې حافظ ګل بهادر له ډلې سره تړاو لري چې په تېرو وختونو کې يې هم د اورپکو بریدونو مسؤلیت منلی دی.
د بنو یوه روغتیایي چارواکي محمد نعمان په وينا، د ښار په روغتونونو کې بېړنی حالت اعلان شوی او ټپیانو ته سملاسي طبي مرستې ورکول کیږي.
د خیبر پښتونخوا اعلی وزیر علي امین ګنډاپور دا پېښه غندلې او د پلټنو امر یې کړی دی.
د اطلاعاتو او عامه اړیکو په برخه کې د اعلی وزير سلاکار، ډاکټر سیف په وینا، د چاودنو له امله د نژدې جومات چت راپرېوتی، چې لمونځ کوونکي يې وژلي.
دا لومړی ځل نه دی چې په بنو کې د پاکستان پوځ پر چاوڼۍ بريد کېږي. د ۲۰۲۴ کال په جولای کې هم د پوځ اډې مخې ته بريدګرو له چاودېدونکو توکو ډک موټر ته چاودنه ورکړه او بيا دننه ورغلل او له پوځيانو سره يې نښته پيل کړه.
د دې بريد مسووليت هم د “جيش الفرسان محمد” په نامه ډلې منلی و خو د پاکستان پوځ بيا ادعا کړې وه چې “افغانستان مېشتې حافظ ګل بهادر وسلوالې ډلې” پر بنو چاوڼۍ بريد کړی دی.
د یادونې ده چې ۲۰۲۴ کال تېره یوه لسیزه پاکستان کې تر ټولو خونړۍ کال بلل شوی و.
دغه هېواد کې د امنیتي او ستراتېژیکو مطالعاتو مرکز (سي ‌ار ‌اېس ‌اېس) د ۲۰۲۴م کال په امنیتي راپور کې لیکلي، چې د دغه هېواد لروبر ۴۴۴ ‘ترهګریز بریدونه’ شوي، ۱۶۱۲ کسان د امنيتي پېښو قرباني شوي چې ۶۸۵ پکې امنیتي کسان دي.‌
د پاکستان پوځ د مطبوعاتو او عامه اړیکو دفتر (ای‌اېس‌پي‌ار) بیا وايي، په ۲۰۲۴ کال کې يې نږدې ۶۰ زره پوځي عمليات کړي چې د دوی په وينا “۹۲۵ ترهګر” پکې وژل شوي او ۳۸۳ پوځيانو هم خپل ژوند بايللی دی.
د پاکستان حکومت په وار وار تور لګولی چې د دغه هېواد د ناامنيو په ګڼو پېښو کې د پاکستاني طالبانو تحريک ښکېل دی او دا چې د دې ډلې غړي افغانستان کې پټنځايونه لري.
خو په افغانستان کې اسلامي امارت دغه تورونه ردوي او وايي هېچا ته اجازه نه ورکوي چې د افغانستان خاوره د بل هېواد پر ضد وکاروي.

روسیه کې د ولسمشر ولادیمیر پوتین ویاند دیمیتري پېسکوف ویلي، چې امریکا او ایران باید خپلمنځي ستونزې او مسایل د “خبرو اترو” له لارې حل کړي او دا چې روسیه چمتو ده په دغو مذاکراتو کې تر خپله وسه مرسته وکړي.
د روسیې د تاس دولتي خبري اژانس د رپوټ له مخې، ښاغلي پېسکوف بلومبرګ ته ویلي روسیه پر دې باور ده چې “متحده ایالتونه او ایران باید ټولې ستونزې د مذاکراتو له لارې حل کړي”.
د بلومبرګ په رپوټ کې راغلي، روسیې هوکړه کړې چې د امریکا له حکومت سره د ایران د اټومي پروګرام او د تهران لخوا منځني ختیځ کې د امریکا ضد ډلو د ملاتړ په تړاو خبرو کې مرسته وکړي.
د دغه رپوټ پر بنسټ دا موضوع د فبرورۍ ۱۲مه د امریکا او روسیې د ولسمشرانو په ټیلیفوني خبرو او همدا راز د دغو هېوادونو د بهرنیو چارو وزیرانو ترمنځ ریاض کې د لیدنې پر مهال هم مطرح شوې ده.‌
تهران او واشنګټن تر اوسه دې موضوع ته غبرګون نه دی ښودلی.‌
د یادونې ده چې د ایران ولسمشر مسعود پزشکیان دوه ورځې مخکې د اقتصاد وزیر د استیضاح په جلسه کې ویلي و، له دې سره موافق دی چې له امریکا سره خبرې وشي، خو خپله دا خبره یې له هغې وروسته بېرته واخیسته چې د ایران مذهبي مشر ایت ‌الله علي خامنه‌ ای له دا ډول احتمالي مذاکراتو سره مخالفت وښود.
ښاغلي پزشکان وویل “زه پر دې باور وم چې که خبرې اترې وکړو ښه ده، خو مشرتابه وفرمایل چې موږ له امریکا سره خبرې نه کوو؛ نو موږ به هم د انقلاب د معظم مشر له وینا سره سم پر مخ ولاړ شو.”
د ایران ولسمشر زیاته کړې “د ډونلډ‌ ټرمپ له راتګ او د یوه قانون له لاسلیکولو سره زموږ پر ګڼو کښتیو بندیز ولګېد.”
ټرمپ د فبرورۍ ۴مه د اسرائیل له لومړي‌ وزیر بنیامین نتنیاهو سره تر کتنې مخکې پر ایران د “حد اکثر اقتصادي فشار” د راوړلو اړوند سند لاسلیک کړ.
هغه د دغه فرمان د لاسلیکولو پر مهال وویل “دوه زړی یم. ټول غواړي چې لاسلیک یې کړم. دا کار کوم.” خو هغه دې ته هم لیوالتیا وښوده چې له ایران سره “جوړجاړی” وکړي.
تر هغې درې ورځې وروسته د ایران مذهبي مشر ایت ‌الله علي خامنه ‌ای د پوځیانو یوې غونډې ته وویل، د اټومي پروګرام د مذاکراتو او هوکړې مخکینۍ تجربې ته په کتو، له امریکا سره خبرې اترې ‘عاقلانه او شرافتمندې’ نه دي.
د یادونې ده چې روسیې د ۲۰۲۵ کال جنورۍ کې له ایران سره د ستراتېژیکو همکاریو یو تړون لاسلیک کړی دی.‌

اسرائیلو غزې ته د هر ډول بشري مرستو ننوتلو مخه نیولې ده. اسرائیلي چارواکو دا ګام ځکه پورته کړی، چې دوی غواړي حماس د امریکا له لوري د اوربند غځولو وړاندیز شوی پلان ومني. د یادونې ده، چې د اوربند لومړی پړاو پر شنبه پای ته ورسېد.
د اسرائیلي لومړي وزیر بنیامن نتنیاهو دفتر وايي، حماس تر اوسه پورې د ډونلډ ټرمپ استازي سټېف ویټکاف له لوري په موقت ډول د اوربند غځولو وړاندیز له منلو انکار کړی دی. د حماس یوه ویاند بیا د مرستو لارې تړل یوه ”بازاري باج اخیستنه” او د اوربند هوکړې پر ضد یوه ”دسیسه” بللې او په خبره یې منځګړي باید په دې موضوع کې مداخله وکړي.
حماس غواړي له لومړي توافق سره سم د اوربند دویم پړاو پیل شي، چې د یرغملو اسرائیلیانو ازادول، د فلسطیني زندانیانو خوشي کېدل او له غزې د اسرائیلي ځواکونو وتل پکې شامل دي.
حماس له دې مخکې ویلي و، دوی به د امریکا، قطر او مصر د منځګړو له تضمین پرته چې بالاخره به د اوربند هوکړې دویم پړاو پیل شي، د لومړي پړاو غځول و نه مني.
بل لور د اسرائيلو لومړي وزیر دفتر په اعلامیه کې په دې هکله ویل شوي دي: ”د یرغملو هوکړې له لومړي پړاو پای ته رسېدو سره سم، او د حماس له لوري د خبرو دوام په تړاو د ویټکاف وړاندیز له منلو انکار – چې اسرائیل تاييد کړی، لومړي وزیر نتنیاهو پرېکړه وکړه، چې له نن سهار وروسته به غزې ته د ټولو توکو رسېدل ودرول شي. اسرائیل به زموږ د یرغملو له خوشي کېدو پرته د اوربند اجازه ور نه کړي. که حماس خپل انکار ته دوام ورکړي، دا به عواقب ولري.”
بل لور د حماس ویاند په دې هکله وویل: ”غزې ته د مرستو مخې نیولو په هکله د نتنیاهو پرېکړې یو ځل بیا د اشغال ناوړه څېره څرګنده کړه، نړیواله ټولنه باید پر اسرائیل فشار ډ‌ېر کړي، چې زموږ خلک له لوږې سره مخامخ نه کړي.”
له دې مخکې د اسرائیلي لومړي وزیر دفتر وویل، اسرائیلو د امریکا هغه وړاندیز منلی چې د اوربند هوکړه دې د مسلمانو روژې میاشت او یهودانو د پاسوور موده کې د شپږ اونیو لپاره دوام وکړي. که د دې مودې په پای کې خبرې په ټپه ولاړ حالت ته ورسېدې، اسرائیل به حق ولري، چې بېرته جګړه پیل کړي.
امریکايي استازي د خپل وړاندیز په هکله په عام محضر کې څه نه دي ویلي. خو اسرائیل وايي، دا به د نیمايي ژوندي یرغملو خوشي کولو او مړو هغو د جسدونو له سپارلو سره پیل شي.
له دې مخکې د اسرائیلي لومړي وزیر دفتر ویلي و، ویټکاف له هغه وروسته د شپږ اونیو لپاره د دې پړاو غځولو وړاندیز وکړ، چې پوه شو د اسرائیلو او حماس تر منځ د جګړې ختمولو پر شرایطو د اختلاف کمولو لپاره نور وخت ته اړتیا شته.
د یادونې ده، چې د اوربند هوکړې لومړی پړاو چې د جنورۍ پر ۱۹مه پیل شوی و، تېره شپه (شنبه) پای ته ورسېد. د دې پړاو په موده کې د ۳۳ اسرائیلي او پنځو تایلنډي یرغمل کسانو خوشي کېدو او دغه راز د اسرائیلو له زندانونو د ۱۹۰۰ فلسطیني بندیانو خوشي کېدو ته زمینه برابره شوه.
خو د دې دویم پړاو په هکله چې د پاتې یرغمل کسانو خوشي کېدو او له غزې د اسرائیلي ځواکونو وتلو موضوعات پکې شامل دي، ایله پیل شوې دي. داسې باور کېږي، چې ۲۴ اسرائیلیان چې حماس یرغمل کړي، لا هم ژوندي دي او ۳۹ نور بیا مړه شوي دي.

د امریکا او اوکرایین ولسمشرانو ترمنځ سپینه ماڼۍ کې له ترینګلتیا د ډکې لیدنې پر مهال لفظي ناندرۍ رامنځته شوې چې د امریکا مرستیال ولسمشر هم پکې ښکېل و.
ډونلډ ټرمپ د دې لیدنې پر مهال ولودیمیر زېلېنسکي ته خبرداری ورکړ چې یا دې هوکړه وکړي او یا دې د امریکا پر مرستو نور حساب نه کوي.
زېلېنسکي له خپل امریکايي سیال سره د لېدنې پر مهال ویلي، له ولادیمیر پوتین سره باید “هېڅ جوړجاړی” ونه شي.
هغه همدا راز د سولې مذاکراتو پیلولو لپاره “تضمینونه” هم وغوښتل.
ډونلډ ټرمپ ومنله چې هېواد به یې اوکرایین ته وسلې ورکړي، خو ویې ویل هیله‌من دی چې سولې ته په رسېدو سره به ډېرې وسلې ته اړتیا نه وي.
هغه ښاغلی زېلېنسکي ته دا خبرداری هم ورکړ چې “د دریېمې نړیوالې جګړې قمار” ته دې لمن نه وهي.
د اوکرایین ولسمشر هیله‌من دی چې د امریکا او روسیې ترمنځ د خبرو اترو په لړ کې به خپل هېواد ته د یوه ډول امنیتي تضمین په ترلاسه کولو بریالی شي. دی غواړي چې همدغه تضمین باید د مذاکراتو له لارې د سولې د هرې ممکنه هوکړې بنسټ وي.
د امریکا مرستیال ولسمشر جی‌ډي وېنس ښاغلي زېلېنسکي ته وویل چې “تاسې د دې لېدنې پر مهال ان یو ځل هم له امریکا د مرستو له کبله مننه ونه کړه.”
ټرمپ د رسنیو پر وړاندې د دغو توندو خبرو له تبادلې وروسته وویل: “ډېره ښه ده چې د امریکا خلک دا کتنه ګوري.”
هغه د اوکرایین له ولسمشر سره تر لیدنې وروسته په خپله خواله رسنۍ ‘تروت سوشیل’ ولیکل: “موږ نن سپینه ماڼۍ کې یوه ډېره معناداره ناسته درلوده… زه دې پاېلې ته ورسېدم چې ولسمشر زېلېنسکي د امریکا د مرستو په صورت کې سولې ته چمتو نه دی، ځکه نوموړی داسې انګېري چې زموږ مرستې په مذاکراتو کې د ده په ګټه پرېوځي. امریکا داسې څه نه غواړي… هغه چې هر وخت سولې ته چمتو شي، سپینې ماڼۍ ته راګرځېدای شي.”
ټرمپ د اوکرایین ولبسمشر تورن کړ چې د درېیمې نړیوالې جګړې قمار وهي
سي‌بي‌اېس تلویزیوني شبکې ویلي، د ټرمپ د ملي امنیت سلاکار مایک والتز او د بهرنیو چارو وزیر مارک روبیو تر دې لانجمنې غونډې وروسته له اوکراییني پلاوي غوښتي چې له سپینې ماڼۍ ووځي.
ټاکلې وه دواړه ولسمشران په یوه ګډ خبري کنفرانس کې هم راڅرګند شي، خو دا کنفرانس لغوه شوه.
د اوکرایین ولسمشر له ډونلډ‌ ټرمپ سره د لیدنې پر مهال هغه ته د جګړې له تاوتریخوالي ډک عکسونه وښودل او ویې ویل: “فکر کوم ولسمشر زموږ تر څنګ دی.”
ټرمپ اوکرایین ته د وسلو استولو په تړاو د بي‌بي‌سي د خبریال د پوښتنې په ځواب کې تایید کړه، چې وسلې واستوي.
خو هغه وویل: “موږ د وسلو په لېږلو نه، د جګړې په پای ته رسولو فکر کوو.”
نوموړي زیاته کړه: “ځواب هو دی. خو موږ هیله‌من یو چې اړ ونه اوسو چې ډېره وسله واستوو – ځکه سترګې مو دې ته دي چې ژر یې پای ته ورسوو.”
د امریکا او اوکرایین ولسمشرانو د لیدنې ځای ته تر ننوتلو مخکې یو بل سره کلک ستړي مشي وکړل.
خو خبریالان وايي، د ښاغلي ټرمپ لخوا د زېلېنسکي هرکلی هغومره تود نه و چې په تېرو څو ورځو کې یې د فرانسې د ولسمشر ایمانېول مکرون او د بریتانیا د لومړي وزیر سر‌ کېیر سټارمر کړی و.
ډونلډ ټرمپ پنجشنبه سپینه ماڼۍ کې د بریتانیا لومړي وزیر سره وکتل.
تر دې مخکې چې دواړه مشران سپینې ماڼۍ ته ننوځي، خبریالانو له ډونلډ ټرمپ وپوښتل چې ولادیمیر پوتین ته څه پیغام لري، خو هغه دا پوښتنه بې ‌ځوابه پرېښوده.
ټرمپ د اوکراین له ولسمشر سره له ترینګلتیا تر دې ډکې لیدنې وروسته په داسې حال کې چې د فلوریډا پر خوا روان و، خبریالانو سره خبرو کې ادعا وکړه چې زېلېنسکي غواړي “همدا اوس” سپینې ماڼۍ ته راوګرځي، خو د نوموړي په خبره دا د ټرمپ لپاره مناسب وخت نه دي.
هغه زیاته کړه چې د “سملاسي” اوربند امکان شته دی.
په داسې حال کې چې د امریکا او اوکرایین د ولسمشرانو ترمنځ لیدنه روانه وه، له اوکرایین رپوټونه وايي چې روسیې د دغه هېواد په دویم ستر ښار ‘خارکیف’ د ډرونونو برید کړی.
د خارکیف ښاروال ایهور ترېخوف ویلي، چې برید د ښار پر استوګنیزه سیمه شوی او دا چې په یوه روغتون کې اور لګیدلی.
تر اوسه په دغه برید کې اوښتې مرګژوبلې جزییات روښان نه دي.

د کاناډا د پارلمان غړي وايي چې د ټکنالوژۍ میلیاردر ایلان ماسک د امریکا له ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره په همکاري کې د کاناډا خپلواکي ګواښي.
تر اوسه لږ تر لږه ۱۷۰ زره کسانو د پارلمان د غړیو له لوري هغه عریضه لاسلیک کړې، چې پکې د ایلن مسک د کاناډايي تابعیت د لغوه کېدو غوښتنه کوي، ځکه چې نوموړی د ټرمپ د ادارې مهم غړی ګڼل کېږي او هڅه کوي د کاناډا پر خپلواکۍ برید وکړي.
دا عریضه د تیرې پنجشنبې په ورځ د بریټیش کولمبیا لیکوالې کوالیا ریډ (Qualia Reed) وړاندې کړه، او د نوي ډیموکراټ ګوند (New Democrat Party) پارلماني غړي چارلي اېنګس (Charlie Angus) یې، چې د مسک له منتقدانو څخه دی، ملاتړ کړی دی.
ایلن مسک، چې په جنوبي افریقا کې زېږېدلی، د خپلې مور مې اسک (Maye Musk) له لارې، چې د رېجاینا (Regina) ښار اوسېدونکې وه، د کاناډا تابعیت ترلاسه کړی. خو نوموړی اوس د امریکا د ولسمشر ډونالډ ټرمپ تر ټولو اغېزمن سلاکار ګڼل کېږي، چې د حکومت د لګښتونو د کمولو او د فدرالي کارکوونکو د شمېر د محدودولو دنده لري، او د حکومت د موثریت په نوم د ادارې مشر دی.
د ریډ په عریضه کې راغلي چې مسک “په داسې فعالیتونو کې ښکېل دی چې د کاناډا د ملي ګټو خلاف دي” ځکه چې د ټرمپ سلاکار دی. دغه عریضه ادعا کوي چې د ټیسلا (Tesla) اجرايي رییس «د هغه بهرني حکومت غړی شوی چې د کاناډا د خپلواکۍ د ختمولو هڅه کوي

په غزه کې د حماس او اسراییلو ترمنځ د یرغمل شویو کسانود تبادلې اووم پړاو تر سره شو.
اسراییل ۶۰۲ فلسطیني بندیان خوشې کړل او له غزې څخه یې شپږ نور یرغمل شوی اسراییلیان تر لاسه کړل.

د حماس او اسراییلو ترمنځ  د یرغمل شویو اوومه تبادله نن ترسره شوه.

حماس وایی چې د غزې د اوربند د تړون سره سم به د شنبې په ورځ شپږ اسراییلي یرغمل خوشې کړي. دا کسان وروستي ژوندي بندیان دي چې ټاکل شوې وو د مارچ تر لومړۍ نیټې پورې اسراییلو ته وسپارل شي.

د فلسطیني بندیانو ټولنې اعلان وکړ چې په بدل کې به ۶۰۲ فلسطیني بندیان خوشې شوي دي ، چې ۵۰ یې په عمري بند محکوم شوي دي.

همدارنګه پلان شوې ده چې ۱۰۸ خوشې شوي بندیان د فلسطین له خاورې بهر وباسي.

د اسراییلو د یرغمل شویو کورنیو ټولنې اعلان وکړ چې سره صلیب به الیا کوهن، تل شهام، عمر شمتوف او عمیر وینکرټ، چې د اکتوبر د اوومې نیټې د حماس په برید کې تښتول شوي وو، د هشام السید او اویرا مینګیستو سره یوځای ترلاسه کړي، چې دواړه یې نږدې لس کاله بندیان وو.

د اوربند له پیل راهیسې، اسراییل ۲۲ یرغمل شوي اسراییلیان ترلاسه کړي دي.