دسته: معلوماتی بانک

  • ۱۲ورځې جګړې څه رامنځته کړل

    ۱۲ورځې جګړې څه رامنځته کړل

    دایران او اسراییلو ترمنځ ۱۲ ورځنۍ جګړې  په پوځي ډګر کې څه وښودل؟

    دوسلو او سیستمونو ننداره:
    دفاع سیسټمونه لکه اوسپنیز کنبد، فلاخن ، دادوود او تاد سیستمونه کولای شي د ډېرو هوایی بریدونو مخه ونیسيخو په مقابل کې ایراني توغندي کولای شي ټولې دفاعي کرښې هم ماتې کړي.

    دغه توغندي چې ایران ادعا کړوې وه دنیه به حیرانه کړي، اسراییلو  ژورې ته د رسیدو وړتیا لرله ، حتی د ډیرو مداخلو سره سره بیا هم له څو هیوادونو او څو دفاعي کرښو څخه تېر شول.

    یاد توغندي چې څو ډوله یې په دې جګړه کې وکارول شول ددقیقې نښې ویشتلو وړانیا هم لري.ایران دیادو توغندیو پرمت وتوانېد چې داسراییلو پوځي ُاستخباراتي او هوايي اډې هم پّ نښه کړي.

    داسراییلو له خوا دایف ۳۵ الوتکو پراخ کارول چې ایران ته یې سخت زیانونه هم واړول خو دلومړي ځل لپاره دغه الوتکې هم را نسکورې شوې.

     

    په سمندر کې جګړه او د هرمز تنګي
    ایران دهرمز تنګي دتړلو پریکړه وکړه کوم چې دعربي هېوادونو او غربي نړۍ لپاره حیاتي ارزښت لري خو امریکې له چین څخه د منځګړیتوب غوښتنه وکړه.

    د هرمز په تنګي کې د محدود سمندري ښکیلتیا یا معددي کولو احتمال شتون درلود.

    دوه اړخیزې کمزورتیاوې:
    اسراییل:
    د څلورو دفاعي کرښو سره سره، د راکټ باران او بې پیلوټه الوتکو پروړاندې زیان منونکی ثابت شو په ځانګړي توګه په حیاتي ساحو کې لکه تل اویو  او حیفا.

    دغه راز په قطر کې د امریکایي اړې ویشتل،ثابتوي چې ایران د امریکې غوندې هېواد دفاعي سیستم هم ماتولای شي.

    ایران:
    توغندي، رادار او په لویدیز کې د زیربنایی اډې او د هیواد مرکز د هوا او سایبر بریدونو لخوا په نښه کیږي.

    د لوړواسراییلي بریدونو په وړاندې هوایی دفاع کې ضعف.

    استخباراتي جګړه:

    پّ استخباراتي جګړه کې ایران کمزوری او اسراییل برلاسی ثابت شو.دایران لوړ رتبه جنرالان د هغه هېاود دلوی درستیې او سپاه پاسدارانو دمشر په ګډون دننه ایران کې د موساد د جاسوسانو له خوا ترور شول چې ایران ته لویه او جبران نه منونکې ضایعه ده. خو ایران ونه شو کړای چې دننه اسراییل کې داسې پیښې رامنځته کړي.

     د سایبر عملیات او بریښنایی جګړه
    دواړو لوریو د سایبر جنګ کړی چې د اردو، مخابراتي او ښاري سیسټمونو ګډوډولو لپاره سایبر جنګ کړی دی.

    اسراییل هڅه کړې چې د ایران د توغندیو رادار او سیستمونه ګډوډ کړي.

    ایران هم په اسراییلو کې د ښاري، بریښنا او اوبو اوبو سیستمونو د سایبر حملو وړتیا هم ښودلې ده.

    ایران ښودلې چې د ویجاړیدو ظرفیت لوړ ظرفیت لري، مګر د شخړې ته دوام ورکولو وړتیا محدوده ده (په ځانګړي توګه د هوایی ځواک او دفاع په برخه کې).

    اسرایل له څو ګواښونو سره مخ شو؛ شمال ته په ورته وخت کې شمال ته (حزب الله)، سویل (غزه) او ختیځ (ایران).

    د دواړو هېوادونو دفاعي وړتیا او دوسلو تخنیک  ټولو ته څرګند شو کیدای شي نور هېوادونه هم ورته وسلې جوړې کړي.

    درسونه:

    ایران باید پرخپل هوایی مدافعې باندې کار وکړي او دغه راز خپل استخباراتي سیستم باندې له سره بېا کتنه وکړي.

    اسراییل دی په دی پوه شي چې دامریکې دفاعي سیستمونه نهشي کولای دغه هېواد وساتي ځکه خو باید د خوندي پاتې کیدو نورې لارې ولټوي

  • ادراراو روغتیا

     تصویر ادرار با رنگ طبیعی در ظرف مخصوص آزمایشگاهی

    د تشو یا ادرار له مخې خپله روغتیا وڅارئ

    د ادرار رنګ څه شی په ګوته کوي؟ + د ادرار د رنګ بدلېدو لامل
    د ادرار رنګ یوه مهمه نښه ده چې کولی شي د بدن د روغتیا حالت په اړه ارزښتناک معلومات چمتو کړي. ادرار، د بدن څخه د فاضله موادو د لرې کولو لپاره د یوې لارې په توګه، کولی شي د مختلفو عواملو لکه خواړو، درملو، مایعاتو او حتی ناروغیو تر اغیز لاندې رنګ بدل کړي. د ادرار په رنګ کې هر ډول بدلون ممکن په بدن کې یو ځانګړی حالت په ګوته کړي. د ادرار د رنګ د بدلون د لامل پوهیدل او ورته پاملرنه کول کولی شي د جدي روغتیا ستونزو مخنیوي او د ژوند کیفیت ښه کولو کې مرسته وکړي. د روغتیا طبي مجلې په دې مقاله کې زموږ سره یوځای شئ ځکه چې موږ د ادرار د نورمال او غیر معمولي رنګ په اړه نور معلومات ترلاسه کوو.د ماشومانو د ادرار رنګ بدلولو لامل څه دی؟
    کله باید د ادرار د رنګ بدلېدو درملنه وکړو؟
    د خطر عوامل چې د ادرار رنګ بدلون اغیزه کوي

    د ادرار د رنګ بدلولو درملنه
    د ډاکټر د لیدنې لارښود
    پوښتل شوې پوښتنې
    د ادرار نورمال رنګ څه دی؟

    که تاسو د ادرار غیر معمولي رنګونه وګورئ، نو تاسو باید خامخا یو متخصص وګورئ.
    د عادي ادرار رنګ معمولا روښانه ژیړ وي. دا رنګ د پښتورګو مناسب فعالیت او د بدن هایډریشن په ګوته کوي. د ژیړ پیشاب لامل د یوروکروم په نوم د یوې مادې شتون دی، کوم چې په وینه کې د هیموګلوبین د ماتیدو له امله تولیدیږي. څومره چې ستاسو بدن ډیرې اوبه جذبوي، هومره به ستاسو ادرار نری او پاک شي. په پایله کې، ژیړ یا شفاف ادرار په بدن کې د روغتیا او مایعاتو توازن نښه ده. که ستاسو د ادرار رنګ پرته له کوم څرګند دلیل څخه بدل شي، نو د خپل غوره پښتورګو متخصص سره مشوره وکړئ. ځکه چې په ځینو مواردو کې، دا ستونزه د یوې جدي اصلي ناروغۍ له امله رامینځته کیږي او طبي درملنې ته اړتیا لري.

    د ادرار د رنګ بدلون څه لامل کیږي؟
    څو عوامل کولی شي د دې حالت لامل شي. ځینې ​​یې لنډمهاله او بې ضرره دي، لکه د ځینو درملو او خوړو اخیستل. خو، که چیرې دا رنګ د نورو عواملو لکه انتاناتو، ټپونو، یا اصلي ناروغیو له امله رامینځته شي، نو دا خطرناک دی او طبي مداخلې ته اړتیا لري.

    لاندې، موږ به تاسو ته د ادرار مختلف رنګونه او د هغوی لاملونه معرفي کړو:

    ادرار روښانه ژیړ دی.
    که تاسو حیران یاست چې تیاره ژیړ ادرار څه معنی لري، نو د نورمال ادرار څخه تیاره رنګ د ډیهایډریشن نښه ده. کله چې یو څوک کافي اوبه ونه څښي، نو په ادرار کې مرکبات متمرکز کیږي، چې په پایله کې یې تیاره ژیړ ادرار کیږي.

    تصویری از ادرار زرد پررنگ در ظرف مخصوص آزمایشگاهی

    د اوبو کمښت کولی شي د ادرار رنګ نور هم ژیړ کړي.
    سور یا ګلابي ادرار
    د سور یا ګلابي ادرار لیدل یو څه د اندیښنې وړ دي او د لاندې دلیلونو له امله کیدی شي:

    د عضلاتو سخت زیان
    د ځینو خوړو لکه چغندر، تور بیري او روبرب خوړل
    ځینې ​​درمل، لکه رفامپین (رفادین)، فینازوپیریډین (پیریډیم)، او جلابونه چې سیننا (یو ډول نبات) لري
    د ټپ، د ادرار د لارې د خنډ، انتان، د پښتورګو ناروغۍ، د پروستات د نرم هایپرپلاسیا، یا سرطان له امله په ادرار کې وینه
    د سیسې یا پارې مسمومیت
    بې رنګه ادرار
    بې رنګه ادرار هغه ادرار ته اشاره کوي چې ډېر شفاف یا د اوبو رنګ ولري. دا پوښتنه چې د اوبو رنګه ادرار څه معنی لري، ډیری خلک ترې پوښتي. متخصصین اکثره بې رنګه پیشاب د ډیرو اوبو مصرف نښه ګڼي، کوم چې بدن د اړینو الکترولیتونو له لاسه ورکولو لامل شوی دی. له بلې خوا، دا رنګ بدلول د ځینو درملو او خواړو مصرف ته منسوب کیدی شي. که ستاسو د اوبو رنګه ادرار د پورته دلایلو له امله نه وي، نو غوره ده چې ډاکټر ته مراجعه وکړئ؛ ځکه چې دا حالت ځینې وختونه د مغذي موادو کمښت او روغتیایی ستونزې په ګوته کولی شي.

    نارنجي ادرار د لاندې درملو له امله رامینځته کیږي:

    ریفامپین
    فینازوپیریډین
    جلابونه
    سلفاسالازین (ازولفیډین)
    ځینې ​​کیموتراپي درمل
    ځینې ​​وختونه، نارنجي ادرار د ډیهایډریشن له امله رامینځته کیږي. په هرصورت، ځینې ناروغۍ د ادرار نارنجي رنګ بدلولو کې مرسته کوي، او دا حالت باید کم ونه ګڼل شي. نارنجي ادرار کولی شي د ځيګر او صفرا د نلونو ستونزې په ګوته کړي؛ په ځانګړې توګه کله چې د غایطه موادو رنګ خراب شوی وي. که تاسو د ځيګر ناروغۍ درملنه کوئ او ستاسو د ادرار رنګ په دې وروستیو کې بدل شوی وي، نو د خپل پښتورګو ډاکټر سره یې په اړه خبرې وکړئ.

    نیلي یا شین ادرار

    تصویر ادرار سبز در ظرف مخصوص آزمایشگاهی
    د ادرار غیر معمولي رنګونه، لکه شنه، ممکن د ځینو خواړو یا درملو خوړلو له امله رامینځته شي.
    عموما، د شین یا نیلي پیشاب لیدل د اندیښنې لامل نه دی. دا رنګ ورکول ډیری وخت د لاندې عواملو له امله رامینځته کیږي:

    د خوړو رنګ ورکول: د هغو خلکو په ځواب کې چې پوښتنه کوي چې د فاسفورس ادرار رنګ څه ته اشاره کوي، موږ باید په خوړو کې موندل شوي ځینې مادې ذکر کړو چې ژیړ ادرار فاسفورس ته اړوي.
    د خوړو رنګونه: هغه رنګونه چې د مثانې او پښتورګو د انځور اخیستو لپاره کارول کیږي د ادرار نیلي رنګ ښیې.
    درمل: ځینې درمل او اضافي درمل، لکه انډومیتاسین، امیټریپټایلین، پروپوفول، او ځینې ملټي ویټامینونه، کولی شي ادرار شنه یا نیلي کړي.
    په نادره مواردو کې، نیلي یا شنه پیشاب د دې له امله کیدی شي:

    د پیشاب د لارې انتان چې د سیوډوموناس باکتریا له امله رامینځته کیږي
    بېنین فیمیلیل هایپرکلسیمیا (یوه نادره میراثي ناروغي)

  • د آی سي سي چمپینز ټرافي ( داتلانو جام)څه شی دی؟

    د آی سي سي چمپینز ټرافي ( داتلانو جام)څه شی دی؟

     

    د آی سي سي چمپینز ټرافي ( داتلانو جام)څه شی دی؟
    د اتو کلونو وقفې وروسته، د آی سي سي چمپینز ټرافي نهم پړاو به په پاکستان کې ترسره شي.

    دا ټورنمنټ، چې په یو ورځنیو بڼه کې ترسره کېده، په اصل کې د ‘ICC ناک آوټ’ په نوم پیژندل کیده، چې موخه یې په غیر ټیسټ لوبو هیوادونو کې د کرکټ د ودې لپاره فنډونه راټولول وو.

    دا سیالۍ لومړی ځل په ۱۹۹۸ کال کې په بنګله دیش کې ترسره شوې، پداسې حال کې چې دویمه نسخه یې په ۲۰۰۰ کال کې په کینیا کې ترسره شوه.

    خو په ۲۰۰۲ کال کې یې نوم د ICC چمپینز ټرافي ته بدل شو او هر دوه کاله وروسته یې ترسره کېدل دوام وموند. ټاکل شوې وه چې دا سیالۍ په ۲۰۰۸ کال کې په پاکستان کې ترسره شي، خو د امنیتي دلایلو له امله لغوه شوې او بیا په ۲۰۰۹ کال کې په سویلي افریقا کې ترسره شوې.

    له ۲۰۰۹ کال وروسته، دا ټورنمنټ هر څلور کاله وروسته ترسره کېدل پیل شول، خو بیا په ۲۰۱۷ کال کې په انګلستان کې د چمپینز ټرافي وروسته، د ICC د پالیسۍ له مخې لغوه شو چې د هر فارمیټ (T20، ODI، ټیسټ) لپاره به یوازې یو لوی ټورنمنټ ترسره شي.

    خو، د ۲۰۲۱ کال په نومبر کې، ICC اعلان وکړ چې د ICC چمپینز ټرافي به بیا پیل شي او د هغې نهم پړاو به په ۲۰۲۵ کال کې په پاکستان کې ترسره شي، پداسې حال کې چې د ۲۰۲۹ کال ټورنمنټ به په هند کې ترسره شي.

    تر اوسه کومو لوبډلو د چمپینز ټرافي ګټلې ده؟

    لومړۍ ټورنمنټ: ۱۹۹۸: ګټونکی سویلي افریقا

    دوهم ټورنمنټ: ۲۰۰۰: ګټونکی نیوزیلینډ

    دریمه ټورنمنټ: ۲۰۰۲: هند او سریلانکا (د باران له امله ګډ اتلولي)

    څلورم ټورنمنټ: ۲۰۰۴: ګټونکی ویسټ انډیز

    پنځم ټورنمنټ: ۲۰۰۶: ګټونکی آسټرالیا

    شپږمه ټورنمنټ ۲۰۰۹: ګټونکی آسټرالیا

    اووم ټورنمنټ: ۲۰۱۳: ګټونکی هند

    اتمه ټورنمنټ: ۲۰۱۷: پاکستان ګټونکی

    د چمپینز ټرافي ۲۰۲۵: مهالویش، ځایونه او بڼه
    دا سیالۍ به د فبروري له ۱۹مې څخه د مارچ تر ۹مې پورې په پاکستان او متحده عربي اماراتو کې ترسره شي. دا به د ۱۹۹۶ کال راهیسې د ICC لومړۍ لویه سیالۍ وي چې په پاکستان کې ترسره کیږي.

    د لوبې ځایونه:

    د ټورنمنټ لوبې به په کراچۍ، راولپنډۍ او لاهور کې ترسره شي او ټول لوبغالي بیارغول شوي دي. په هرصورت، د هند ټولې لوبې، د احتمالي نیمه پایلوبې په ګډون، به د دوبۍ نړیوال کرکټ لوبغالي کې ترسره شي.

    ګروپي بڼه:

    په چمپینز ټرافي کې ۸ لوبډلې په دوو ګروپونو ویشل شوي دي. په هر ګروپ کې څلور لوبډلې شاملې دي. د ګروپ مرحلې وروسته، د هر ګروپ څخه دوه غوره لوبډلې به نیمه پای لوبې ته لاړې شي، او بیا به ګټونکي لوبډلې په فاینل کې سره مخامخ شي.

    د آی سي سي چمپینز ټرافي ګروپ مرحله به د مارچ تر دوهمې پورې دوام وکړي. نیمه پایلوبې به د مارچ په څلورمه او پنځمه نیټه ترسره شي. هره لوبه به د پاکستان په وخت د ماسپښین په دوه بجو پیل شي.

    د ۲۰۲۵ کال د چمپینز ټرافي فاینل به د یکشنبې په ورځ، د مارچ په ۹مه ترسره شي. د فاینل موقعیت به د وړتیا لرونکو ټیمونو پورې اړه ولري.

    که هند فاینل ته ورسیږي، نو فاینل به په دوبۍ کې ترسره شي، او که هند فاینل ته د رسیدو کې پاتې راشي، نو فاینل به د لاهور په قذافي لوبغالي کې ترسره شي.

    کوم ټیمونه د ۲۰۲۵ کال د چمپینز ټرافي کې شامل دي؟
    ګروپ الف:

    کوربه: پاکستان، هند، نیوزیلینډ، بنګله دیش

    ګروپ ب:

    سویلي افریقا، اسټرالیا، افغانستان، انګلستان

    د وړتیا طریقه:

    پاکستان د چمپینز ټرافي د کوربه په توګه په مستقیم ډول وړتیا ترلاسه کړه، پداسې حال کې چې د ۲۰۲۳ نړیوال جام څخه د غوره ۷ ټیمونو هم په دې سیالۍ کې ځای خوندي کړ.

    که کوربه لوبډله په غوره ۷ کې وي، هغه لوبډله چې اتم ځای ته راځي په نړیوال جام کې شاملیږي. له همدې امله، دا ځل بنګله دیش د چمپینز ټرافي برخه شوه ځکه چې پاکستان کوربه دی.

    د پاکستان د ګروپ لوبو مهالویش:
    د فبروري ۱۹مه: پاکستان د نیوزیلینډ په وړاندې (ملي لوبغالی کراچۍ)

    د فبروري ۲۳: پاکستان د هند په وړاندې (د دوبۍ نړیوال لوبغالی)

    د فبروري ۲۷مه: پاکستان د بنګله دېش پر وړاندې (راولپنډۍ کرکټ لوبغالی)

    دېرو کارپوهانو او پخوني لوبغاړو دآټکلونو له مخې،دافغانستان ملي لوبډله نیم فاینل ته  درسیېود ډیر چانس لري.

    د ۲۰۲۵ کال د چمپینز ټرافي د جایزې پیسې:
    د کرکټ نړیوالې شورا د چمپینز ټرافي لپاره د جایزې پیسې اعلان کړې دي. د آی سي سي د جایزو ټولې پیسې د تیرې نسخې په پرتله ۵۳٪ زیاتې شوې دي.

    د اعلان له مخې، د آی سي سي چمپینز ټرافي به د ۶.۹ ملیون ډالرو جایزې  ولري.

  • راديو څنګه اختراع او مشهوره شوه

    راديو څنګه اختراع او مشهوره شوه

     

    د غږیزو منځپانګو محتوا له ډیرې مودې راهیسې د ډیرو لیدونکو لپاره په زړه پورې وه. په زړو مثالونو کې هغه کیسې شاملې دي چې د تیرو وختونو د راویانو او کیسو ویونکو لخوا ویل شوي دي. هغه څه چې ساینس پوهان یې وهڅول چې د غږ د لیږدولو څرنګوالي مطالعه او پلټنه وکړي هغه د کیسو، شعرونو او سندرو اوریدلو کې د انسان لویه علاقه وه. له همدې امله، اختراع کوونکو ګڼ شمېر تجربې پیل کړې تر هغه چې د راډیو مخابراتي ټیکنالوژي بالاخره د شلمې پیړۍ د یو له خورا مهم ټیکنالوژیکي پرمختګونو څخه معرفي شوه.

    نن ورځ، راډیو په ډیری کورونو، موټرو، او په ټولو ګرځنده تلیفونونو کې په بشپړ ډول د لاسرسي وړ بڼه کې د یو له خورا عام او مهم ټیکنالوژۍ په توګه لیدل کیدی شي. خو دوه پېړۍ وړاندې، د راډیو په نوم هیڅ وسیله نه وه، او د دې د اختراع هڅې د ۱۹مې پیړۍ په وروستیو کلونو کې پیل شوې.

    په ۱۸۶۰ کال کې، سکاټلینډي فزیک پوه او ریاضي پوه جیمز کلرک میکسویل د لومړي ځل لپاره د الکترومقناطیسي څپو تیوري وړاندې کړه. اووه ویشت کاله وروسته، په ۱۸۸۷ کال کې، جرمني انجینر او فزیک پوه هینریچ روډولف هرټز د میکسویل تیوري تایید کړه او د بریښنایی رګونو په کارولو سره یې د تارونو پرته له یو ځای څخه بل ځای ته د څپو په لیږدولو کې بریالی شو. له همدې امله، د هرټز نوم د راډیو فریکونسۍ څرګندولو لپاره د یوې نړیوالې اصطلاح په توګه کارول کیږي.

    په ۱۸۹۰ کال کې، فرانسوي برانلي د برېښنايي څپو په برخه کې تجربې ترسره کړې، او بالاخره روسي ساینس پوه الکساندر پوف د انتن او مورس ټیلیګراف وسیله په جوړولو کې بریالی شو.

    د دې پوهې د پراختیا هڅې تر هغه وخته پورې دوام درلود چې د ایټالیا انجینرۍ د ۱۹مې پیړۍ په وروستۍ لسیزه کې د بېسیم ټیلیګرافي سیسټمونو په اړه خپلې څیړنې په جدي توګه تعقیب کړې. ګوګلیلمو مارکوني په ۱۸۷۴ کال کې د ایټالیا په بولونیا کې زیږیدلی و او له ماشومتوبه یې د فزیک او الکترونیکي توکو سره علاقه درلوده. په ۱۸۹۵ کال کې، هغه د لومړي ځل لپاره د ۱.۵ میل (۳ کیلومتره) په واټن کې د راډیو سیګنالونو په لیږدولو کې بریالی شو. هغه په ​​۱۸۹۷ کال کې ایټالیا ته راستون شو او د ۱۲ کیلومتره واټن په اوږدو کې یې د دوو جنګي کښتیو ترمنځ بېسیم اړیکه جوړه کړه.

    د دې کلونو په اوږدو کې، د مارکوني “مارکوني بېسیم ټیلیګراف شرکت” د ونډو په بازار کې د پام وړ وده وکړه، او مارکوني د نړیوالو ټولنو پاملرنه او ستاینه ترلاسه کړه. اډیسن او انډریو کارنیګي هم د هغه په ​​شرکت کې پانګونه وکړه، او بالاخره په ۱۹۰۱ کال کې، هغه د خپل اختراع په بشپړولو کې بریالی شو، د اتلانتیک سمندر له یوې غاړې څخه، د انګلستان د (پاول ډیو) ښار څخه د اتلانتیک سمندر بلې غاړې ته، د امریکا د (سینټ جین) ښار ته د بېسیم سیګنالونه واستول. د اتلانتیک په اوږدو کې د سیګنالونو په لیږدولو کې دې بریالیتوب د راډیو له لارې د انسان غږ خپرولو لپاره د خلکو غوښتنه رامینځته کړه. خو د راډیو ټیوبونو کمزورتیا یوه ستونزه وه چې د دې اختراع د پراختیا او تکامل مخه یې ونیوله.

    د دې هدف د ترلاسه کولو لپاره، په ۱۹۰۶ کال کې، امریکایی فزیک پوه ډی فارسټ د درې الکترون ټیوب اختراع کړ، چې د راډیو بریښنا لپاره کارول کیدی شي. خو له هغه وروسته، رابرټ وان لاین د ځواکمنو رڼا بلبونو په اختراع کولو سره د بریښنایی وسایلو په ډګر کې یو لوی انقلاب رامینځته کړ، او په 1910 کې، د لومړي ځل لپاره، د اوپیرا (نیویارک میټروپولیټن اوپیرا) موسیقي او سندرې په ټوله شمالي امریکا کې واورېدل شوې. په 1913 کې، د ساینس پوهانو یوې ډلې هڅه وکړه چې د نړۍ په ټولو برخو کې د موسیقۍ غږ په بشپړ ډول اوریدل شي.

    راډیو او لومړۍ نړیواله جګړه

    خو د لومړۍ نړیوالې جګړې له پیل سره، د دې مهم اختراع د کارولو په طریقه کې لوی بدلونونه راغلل. په ۱۹۱۴ کال کې د لومړۍ نړیوالې جګړې له پیلېدو او تر ۱۹۱۸ پورې د هغې د دوام سره، حکومتونو او سیاسي ډلو د یو بل پر وړاندې رواني جګړه پیل کړه. په دې جګړه کې، ښکېلو خواوو د یو بل د له منځه وړلو لپاره له هر فرصت څخه ګټه پورته کړه. راډیو، د یوې نوې راڅرګندېدونکې رسنۍ په توګه، د تبلیغاتو او رواني جګړې لپاره د غوره وسیلې په توګه وپیژندل شوه. په عمومي توګه، د جګړې په جریان کې د پوځي اړتیاوو له امله د بېسیم کارول پراخ شول، او بالاخره، د نومبر په ۱۱، ۱۹۱۸ کې، بېسیم ټیلیګراف ټولې نړۍ ته د جګړې پای اعلان کړ.

    زرین دور

    د راډیو د عامه کارونې د پیل نیټه ۱۹۲۰ ګڼل کیدی شي. په انګلستان کې په ۱۹۲۰ کال کې د راډیو لومړنۍ منظمې خپرونې پیل شوې. لومړی نړیوال راډیو کنفرانس، چې ۲۷ هیوادونو پکې ګډون کړی و، په ۱۹۲۶ کال کې په برلین کې ترسره شو، او د راډیو مخابراتو مقررات تصویب شول.

    د راډیو سټیشنونو پراختیا، د ټرانسمیټرونو او ریسیورونو د تولیدونکو او پلورونکو لپاره اقتصادي سوکالي، او تر ټولو مهمه، د اوریدونکو او راډیو مینه والو په شمیر کې زیاتوالی، د خلکو په ژوند کې د دې آډیو میډیا زیاتیدونکی رول، او د راډیو پروګرامونو د لومړیو بڼو راڅرګندیدل هغه عوامل وو چې د 1930 لسیزې پیل یې په نړۍ کې د راډیو د زرین دور پیل وباله. د راډیو وده او په راتلونکو کلونو کې د هغې د اوریدونکو زیاتوالی د دې لامل شو چې دا وسیله د یوې ډله ایزې، جامع او ستراتیژیکې رسنۍ په توګه وپیژندل شي.

    په ۱۹۵۰ لسیزه کې، د ټرانزیسټر اختراع او په راډیو کې د هغې کارول د دې لامل شول چې دا مخابراتي وسیله په نړۍ کې ډیره پاملرنه ترلاسه کړي. د ټرانزیسټر راډیو په راتګ سره، د بریښنا مصرف ستونزه چې په زړو ټیوب راډیوګانو کې موجوده وه حل شوه، او د مخابراتو وسیله ارزانه او کوچنۍ کړه. ټرانزیسټر راډیو راډیوګانې په هر ځای کې خپرې کړې، خلکو ته یې اجازه ورکړه چې په اسانۍ سره یې شاوخوا یوسي او د خپلو دندو په ترسره کولو سره یې واوري.

    وروسته، د نورو ډله ییزو رسنیو، په شمول د تلویزیون، په راتګ سره، داسې فکر کېده چې د راډیو د پیروانو شمیر به کم شي، مګر راډیو، د خپلو ځانګړو او ځانګړو ځانګړتیاو لکه انعطاف سره، پدې معنی چې دا اوریدونکي ته اجازه ورکوي چې د بل څه کولو پرمهال راډیو واوري، د نورو ډله ییزو رسنیو په پرتله ارزانه ده، د اوریدونکو سمدستي اړتیاوې پوره کوي، د خورا متنوع، ژوندۍ او ګرمې ډله ییزې رسنۍ په توګه، خپل اوریدونکي د تیرو په څیر ساتي.

  • دتړمو اوبو دڅښلو بیسارې ګټې

    دتړمو اوبو دڅښلو بیسارې ګټې

     

    په سهار کې لومړی د ګرمو اوبو څښلو 15 ګټې
    لکه څنګه چې تاسو پوهیږئ، د سهار د اوبو څښل د بدن لپاره خورا ګټور دي، په دې مقاله کې موږ د سهار له ډوډۍ مخکې د ګرمو اوبو څښلو ګټو او د هغې د اړخیزو اغیزو په اړه خبرې کوو.
    په سهار کې لومړی د ګرمو اوبو څښل:
    ډیری خلک د سهار د اوبو څښلو روغتیایی ګټو څخه خبر دي. دا یو ښه عادت دی چې باید وده ومومي، په ځانګړې توګه د ماشومانو یا لویانو لپاره چې ډیر پاملرنې ته اړتیا لري.له بده مرغه، هرڅوک هر سهار داسې عادت نه لري. ځینې ​​​​خلک حتی د نورو مشروباتو لکه چای یا کافي څښلو ته ترجیح ورکوي. که دوی پوه شي چې د ګرمو اوبو څښلو ګټې څه دي، دوی به هڅه وکړي چې دا په خپل مهالویش کې شامل کړي.
    ګرمې اوبه تر ټولو غوره طبیعي مرکب دی چې د بدن په سیسټم کې د پاکولو په توګه کار کوي. له همدې امله، هر سهار یو ګیلاس ګرمې اوبه د بدن د پاکولو پروسې ښه کولو او غیر ضروري زهرجن موادو له مینځه وړو لپاره ګټور کیدی شي. دا د لیمو جوس ګټې دي، کوم چې د بدن د پاکولو لپاره غوره لاره کیدی شي

    ۲- میټابولیزم ښه کوي:
    د اوبو څښل ستاسو د میټابولیزم د لوړولو لپاره یوه ښه لار ده. له همدې امله ، دا کولی شي په مؤثره توګه په بدن کې جذب شوي خواړه په انرژي بدل کړي. ګرمې اوبه په ورځني فعالیتونو کې د انرژي کچه ساتلو لامل کیږي.

    ۳- د هاضمي سیستم فعالیت ښه کوي:
    د اوبو څښل د هاضمې سیسټم د ښه کولو لپاره هم ښه دي. له همدې امله، دا د کولمو د حرکت او هضم په ښه کولو کې اغیزمن دی … له همدې امله، دا د سالم بدن ساتلو لپاره مهم غذايي مواد جذبوي.

    ۴- د ډیهایډریشن مخنیوی:
    د اوبو څښل د ډیهایډریشن مخنیوي لپاره غوره لاره ده. له همدې امله، ډاډ ترلاسه کړئ چې بدن هره ورځ کافي اوبه ترلاسه کوي. د پیل لپاره، دا غوره ده چې د سهار څخه مخکې ګرمې اوبه وڅښئ دا د ستوني خارښ مخه نیسي.
    ۵- د وینې جریان:
    د وینې جریان تنظیم کولو لومړی ملکیت د سهار په وخت کې د ګرمو اوبو څښل دي. له همدې امله د زړه د ناروغیو لکه د زړه حملې یا سټروک د احتمال مخنیوي لپاره ګرمې اوبه د زړه شاوخوا غوړ کموي.

    ۶- د ستوني د درد مخنیوی:
    په سهار کې د ګرمو اوبو څښلو یوه ګټه دا ده چې د ستوني درد مخه ونیسي، نو دا د ستوني سوزش لپاره ښه ګواښ دی. سربیره پردې ، دا کولی شي د بلغم کمولو کې مرسته وکړي او د ستوني درد مخه ونیسي او پړسوب کم کړي.

    ۷ – وزن کمول:
    چا به فکر کاوه چې ګرمې اوبه به د وزن د زیاتوالي سره د مبارزې لپاره ښه لاره وي؟ د ګرمو اوبو څښلو عادت د وزن په ساتلو او په بدن کې د غوړو د جذب په مخنیوي کې ډېره مرسته کوي. دا د وزن کمولو لپاره د ډریگن میوو ورته ګټې دي چې د وزن ساتلو لپاره هم اغیزمن دي.

    ۸- د پښتورګو فعالیت ښه کول:
    د ګرمو اوبو څښل کولی شي پښتورګي په اسانۍ سره پاک کړي. ګرمې اوبه له بدن څخه د هر ډول غیر ضروري منرالونو په جذب او خارجولو کې مرسته کوي. له همدې امله د کافي اوبو څښل د پښتورګو د ستونزو مخنیوي لپاره ګټور دي.

    په روژه کې د ګرمو اوبو څښل:

    د ناروغیو د مخنیوي تر ټولو غوره طبیعي لار د کافي اوبو څښل دي. په عمده توګه ګرمې اوبه د معافیت سیسټم ساتلو لپاره ګټورې دي. له همدې امله، دا کولی شي د ناروغیو احتمال کم کړي.

    ۱۰ – قبض :
    د ګرمو اوبو د کارولو بل ملکیت د قبضیت سره مبارزه ده. دا د دې امکان څخه د مخنیوي لپاره یو له طبیعي لارو څخه دی.

    ۱۱- د پوستکي تازه والی او ژوندیتوب:
    اوبه د پوستکي رطوبت ساتلو کې مرسته کوي. له همدې امله، دا د روغ پوستکي ساتلو لپاره یوه ښه لار ده. سربیره پردې ، دا کولی شي د پوټکي سوزش مخنیوي او نرم پوټکي رامینځته کولو کې مرسته وکړي.

    12 – د وخت څخه مخکې د عمر د نښو څخه مخنیوی:
    ګرمې اوبه د پوستکي د زخمونو د مخنیوي لپاره هم ګټورې دي. سربیره پردې، دا د پوستکي د سور لیکو کمولو لپاره هم ګټور دی.

    13- د زکام نښې لرې کول:
    د څښاک اوبو ځانګړتیاوې د زکام نښې لرې کول شامل دي. نو دا ښه ده چې په مکرر ډول د ګرمو اوبو په څښلو سره زکام کم کړئ. برسېره پردې، دا کولی شي د سړې نښې نښانې مخه ونیسي.

    ۱۴ – د حیض د ستونزو مخنیوی:
    ګرمې اوبه د PMS سنډروم کمولو کې اغیزمنې دي، په شمول د میاشتني دردونو په شمول. له همدې امله، د PMS په جریان کې، سپارښتنه کیږي چې په ورځ کې لږترلږه 2 لیټره اوبه وڅښئ.

    ۱۵- د انتاناتو مخنيوی کوي:
    د اوبو څښل به د هر ډول انتاناتو مخنیوي لپاره بله ښه لاره وي. له همدې امله، د اوبو په مصرفولو سره، تاسو کولی شئ د ناروغۍ په مخنیوي کې د بدن سره مرسته وکړئ

     

  • د ازبکستان پر غرونو د ورېښمو لارې ښارونه 

    ازبکستان

    د اوږدې مودې لپاره، داسې انګېرل کېده، د ورېښمو لارې چې د ختیځ او لوېدیځ تر منځ د توکو او نظریاتو د تبادلې په خاطر مشهورې دي، یوازې په ټیټو سیمو کې ښارونه سره نښلوي.

    خو اوس، له لیرې د حسګرې ټېکنالوژۍ په مټ لرغونپوهانو لږ تر لږه دوه غرني ښارونه کشف کړي، چې پر مهمو سوداګریزو لارو پراته وو.

    له دې ښارونو یو د توګون/توغون‌بلاغ په نوم یادېږي، یو ښارګوټی چې لږ تر لږه ۱۲۰ هکټاره مساحت لري، د سمندر له سطحې ۲۰۰۰ متره ډېر لوړ پروت دی. ان زموږ په وخت کې، دا ارتفاع د ژوند کولو لپاره نامناسب ګڼل کېږي.

    لرغونپوه فرهاد مقصودوف چې د دې څېړنډلې غړی دی، وايي: “دا کشف به د منځنۍ اسیا تاریخ بدل کړي. “

    د دې څېړنیزې ډلې په وینا، توغون‌بلاغ او د تاش‌بلاغ کوچنی ښار د اتمې او یوولسمې پېړیو ترمنځ، یعنې د منځنیو پېړیو په اوږدو کې د هوساینې او سوکالۍ استوګنځایونه وو. په هغه وخت کې دا سیمه د یوې پیاوړې ترکي کورنۍ تر واکمنۍ لاندې وه.

    نن ورځ، د نړۍ یوازې درې سلنه نفوس له دې نه په لوړه ارتفاع کې ژوند کوي. په تبت کې د لهاسا او په پیرو کې کاسکو ښارونه د ورته مېشت‌ځایونو ځینې بېلګې دي.

    دا کشفونه د ازبکستان د لرغون‌پېژندنې د ملي مرکز رییس ښاغلي مقصودوف او په واشنګټن کې د سېنټ لویس پوهنتون د لرغونپوهنې مشر مایکل فراچټي لخوا رهبري شوې، د بې‌پیلوټه الوتکو او د “لیډار” په نوم د ریموټ حسګرې ټېکنالوژۍ په کارولو یې کار مخته بېولی. لیډار د چاپېریال د درې ګوټیزو نقشو جوړولو لپاره منعکسه شوې رڼا کاروي.

    د دوی د څېړنې پایلې په ساینسي مجله نېچر کې خپرې شوې. هغه متخصصین چې په دې څېړنه کې یې برخه نه وه اخیستې د کوچیانو د ژوندانه طرز په روښانه کولو کې د دې اهمیت ستايي.

    کشفونه

    د عکس تشریح،څېړنډلې د ځایي چارواکو لخوا دوی ته د ورکړل شويو معلوماتو برنسټ د توغون‌بلاغ پراخه ښار کشف کړ

    څېړنډلې په لومړي ځل په ۲۰۱۱ کې د غرختنې پرمهال د توغون‌بلاغ کوچنی ښار کشف کړ. په دې ځای کې دوی هدیرې، د خټینو لوښو زرګونه ټوټې او نورې نښې وموندلې چې دا په ګوته کوي دلته یو وخت خلک استوګن وو.

    ښاغلی مقصودوف وايي، تاریخي اسناد په سیمه کې د ښارونو شتون په ګوته کوي، خو د څېړنې ډلې تمه نه درلوده چې د منځنيو پېړیو ۱۲ هکتاره ښار د سمندر له سطحې د ۲۲۰۰ مترو په لوړوالي کې کشف کړي.

    ښاغلي فراچټي بي‌بي‌سي ته وویل: “موږ حیران وو.”

    هغه زیاتوي، حتی هلته ختل او هلته رسېدل خورا ستونزمن وو او دوی له قوي بادونو، توپانونو او لوجیستیکي ننګونو سره مخ وو.

    څلور کاله وروسته، د ځنګلونو یوه سیمه‌يیز مدیر ټیم ته وړاندیز وکړ چې تاش-بلاغ ته نژدې یو بل ځای وڅېړي.

    ((دغه چارواکي وویل، ‘زه فکر کوم چې زما په انګړ کې هم دا ډول لوښي شته.’))

    ښاغلی فراچټي وايي: “نو موږ د هغه کور ته لاړو … او ومو لیدل چې د هغه کور د منځنۍ پېړۍ د کلا په سر کې جوړ شوی و. هغه په ​​​​حقیقت کې په لوی ښار کې ژوند کاوه. “

    د دې کشفونو ترټولو ننګوونکې برخه د دې ښارونو د شتون په اړه پوهنتوني ټولنه قانع کول وو.

    ښاغلی فراچټي وايي: “کله چې موږ نورو ته وویل موږ داسې حیرانوونکی ځای موندلی، موږ پښه‌نیولي له شک سره له هغوی سره مخ شوو. هغوی وویل شاید دا دومره لوی هم نه وي، یا دا یوازې یوه غونډۍ یا کلا ده … اصلي ننګونه دا وه چې څنګه دا ښار په ساینسي ډول مستند کړي چې وښیي دا واقعا څه و.

    په ۲۰۲۲ کې، څېړنډله سیمې ته له حسګر لیډار ډرون سره سمباله راستنه شوه. دې ټېکنالوژۍ دوی ته سېک ورکړ چې توغون‌بلاغ کې د سطحې طبقې پاکې کړي او دېوالونه، د څار څلي، پېچلې معماري ځانګړتیاوې او نور دفاعي جوړښتونه ښکاره کړي.

    څېړونکي په دې باور دي چې بشري ټولنو ممکن د اوسېدو لپاره توغون-بلاغ او تاش-بلاغ ځکه غوره کړي وي، چې د سیمې له قوي بادونو ګټه واخلي او په دې سره د اوسپنې لرونکو ډبرو- چې هغه مهال په دې سیمه کې ډېرې وې- د ویلې کولو لپاره اړین اورونه رامنځته کړي. لومړنیو کیندنو هم د تولیدي ډبرو سکرو شتون په ګوته کړی دی.

    مقصودوف وايي: “په منځنیو پېړیو کې، له هر چا سره به چې اوسپنه وه، نو هغه به لوی ځواک درلود.”

    هغه وايي، خو دا مسله د دې ټولنو د سقوط لامل هم کېدای شي. پخوا به دا سیمه د صنوبر د غرونو په ځنګلونو پوښل شوې وه، خو دا ونې شاید د اوسپنې د تولید د سون توکو لپاره پرې شوي وي. مقصودوف وايي، “په پایله کې، سیمه د چاپېریال پوهنې له پلوه ډېره بې‌ثباته شوه او له سېلابونو او واورو ښویېدو سره مخ شوه.”

    په اکسفورډ پوهنتون کې د نړۍ د تاریخ پروفیسور پیټر فرانکوپان وویل، څېړونکو به په عادي ډول تمه درلوده چې له درې لاندې د استوګنې شواهد ومومي، “نو دا موندنې خورا اغېزناکې او حیراوونکې دي.”

    هغه وايي: “څومره حیرانوونکې خزانه … په ټوله اسیا کې ژورې اړیکې او همدارنګه د زرګونو کلونو دمخه د طبیعي زېرمو د استخراج ترمنځ اړیکې ښیي.”

    د براون پوهنتون لرغونپوه زکریا سیلویا وايي، په لوړو ځایونو کې د ښارونو استوګنځایونه د لرغون پېژندنې په ریکارډ کې “خورا ډېر کمیابه دي” ځکه چې ټولنې په داسې سیمو کې د اوسېدو لپاره له ځانګړو ننګونو سره مخ کېږي.

    د نېچر مجلې په یوه یادښت کې، سیلویا لیکلي چې د ټیم کار “په منځنۍ اسیا کې د منځني پېړیو ښاري کولو په څېړنه کې لویه مرسته کوي.”

  • تاجکستان ښه و پیژنئ

    چرا باید به تاجیکستان سفر کنیم؟ | لست‌سکند

    د شوروي سوسیالیستي ازبکستان جمهوریت په ترکیب کې د تاجکستان له جوړېدو سل کاله تېر شول. دغه جمهوریت پنځه کاله وروسته د ۱۹۲۹ کال په یوه خپلواک هېواد بدل شو.

    تاجکستان په منځنۍ اسیا کې یو غرنی هیواد دی. دا له لویدیځ او شمال له ازبکستان، شمال ته له قرغزستان، ختیځ ته له چین او په سوېل کې له افغانستان سره ګډه پوله لري.

    د تاجکستان د وګړو شمېر څه باندې لس میلیونه تنه دی او د خاورې پراخوالی یې ۱۴۱۴۰۰ کیلومتره مربع ده.

    دا نوم په مرکزي اسیا کې د شوروي اتحاد د کمونست ګوند لخوا په ۱۹۲۴ کال کې د پولو تر معلومېدو وروسته رامنځ ته شوی. تر هغه وخته، د تاجکستان اوسنۍ سیمې د زاړه “فراه رود” یا “ماورا النهر” په نوم یادېدې

    فراه رود یا ماورا النهر هغې ځمکې ته ویل کېږي، چې د امو سیند (جیحون) او سیر سیند (سیحون) ترمنځ پرته ده. د مرکزي او سوېلي تاجکستان اوسنۍ خاوره د ختیځې بخارا په نوم یادېده.

    په ۱۹۲۸ کال کې تاجکستان کې لیکدود له عربي/فارسي څخه لاتیني او په ۱۹۴۰ کې له لاتیني څخه سیریلیک ته واوښت.

    سیریلیک له ۸۴ کلونو راهیسې په تاجکستان کې رسمي رسم الخط دی. يعنې د ايران او افغانستان سره په توپیر، که څه هم تاجکان په تاجکي/فارسي خبرې کوي خو لیکدود یې په خپله ژبه نه دی.

    دا نوم د شوروي اتحاد د مشر جوزف سټالین په ویاړ ورکول شوی و. ستالین له ۱۹۲۴ د هغه تر مرګه (۱۹۵۳) د دې هېواد مشري کوله.

    ستالین اباد په عین وخت کې د تاجکستان د شوروي سوسیالیستي جمهوریت په خاوره کې د سټالن اباد ولایت پلازمېنه وه.

    په ستالین اباد کې د ستالین اباد ښار سربېره، د قرغان تیپې ښار او د وخش او حصار ۲۴ درې او ولسوالۍ هم شاملې وې. د ۱۹۵۱ کال د اپرېل په ۱۰ مه د شوروي د پارلمان د مشر د فرمان له مخې د سټالین اباد ولایت منحل شو.

    د شیعه ګانو د دې فرقې پیروان په عمده توګه د تاجکستان د بدخشان په کوهستان ولایت کې ژوند کوي او د دې هېواد د لس میلیونو وګړو څلور سلنه جوړوي.

    په ټوله نړۍ کې تر ۲۰ میلیونو ډېر د شیعه اسماعیلیه لارویان لري، چې په تاجکستان، هند، پاکستان، افغانستان، تانزانیا، کینیا، د فارس خلیج په هېوادونو، ایران، لبنان، سوریه، الجزایر، امریکا، کاناډا، بریتانیا او فرانسه کې ژوند کوي.

    د تاجکستان د بدخشان ولایت اسماعیلیه ټولنه په نړۍ کې یوه له سترو اسماعیلیه ټولنو شمېرل کېږي.

    د “د وجدان او مذهبي ټولنې د ازادۍ” او “د ماشومانو په پالنه کې د میندو او پلرونو مسوولیت” قانون له مخې، په تاجکستان کې له ۱۸ کلونو ټیټ عمره کسانو ته اجازه نه ورکول کېږي چې جومات ته ولاړ شي. د مور او پلار د مسؤولیت قانون د اتمې مادې له مخې “په مذهبي مراسمو کې د ماشومانو (له ۱۸ کالو څخه کم عمر) شتون منع دی.” په دې بندیز کې هغه ماشومان شامل نه دي چې په رسمي دیني مدرسو کې زده کړې کوي.

    همدارنګه د قانون له مخې په تاجکستان کې ښځې اجازه نه لري چې جوماتونو او هدیرو ته ولاړې شي

    په تاجکستان کې د هغه قانون له مخې چې په ۲۰۰۷ کال کې تصویب شو، د واده په مراسمو کې تر ۱۵۰ زیاتو کسانو ته بلنه ورکول منع دي.

    د دغه قانون د تصویب موخه “د ملي کلتور د اصلي ارزښتونو ساتل، د خرافاتو او تعصبونو مخنیوی، د تاجکستان د خلکو معنویاتو، ټولنیزې او اقتصادي کچې لوړول” بلل شوي دي.
  • دپښتنو لویې جرګې دپریکړو مهم ټکي

    دپښتنو لویې جرګې دپریکړو مهم ټکي

     

    دپښتون ژغونې غورځنګ په بلنې دجوړې شوې لویې جرګې د پریکړو مهم ټکي:

    : “پاکستاني پوځ او وسله وال تنظیمونه چې په بېلا بېل نومونو د داعش نه تر طالب پورې یادېږي، دې جرګې مشترکه پرېکړه وکړه چې دوه میاشتې ټایم دې ورسره چې زمونږ د خاورې نه دې وځي.”

     که چیري په دې دوو مياشتو کې په دې خاوره امن خرابوونکي قوتونه د دې خاورې څخه ونه وتل، بيا به دا جرګه خپل بندوبست کوي، چې څنګه د دې خاورې څخه او د دغې وطن څخه مونږ هر دغسې قوت ايستلی شو، چې په دې خاوره جنګ جوړوي.

     

    د هرې ولسوالۍ څخه به ۳۰۰۰ بې وسلې کسانو يو لښکرچې مجموعي شمیر به یې له دوه سوو زرو کسانو څخه زیات وي هم جوړوي.

     

    په ډېورنډ کرښه باندې څومره هم د تګ راتګ او تجارت دروازې، لارې دي، د ۱۸۹۳ څخه تر ۲۰۱۰ پورې چې په کومو قوانينو باندې پښتنو افغانانو ته د تګ راتګ اجازت وو بغېر پاسپورټ او ويزې، بیرته عملي کیږي.

     

     

    په خیبر پښتونخوا کې د لانجمن قانون، “اېکشن اېن اېډ اف سېول فاور” د ختمولو غوښتنه کړې. د دغه قانون له مخې پوځ ته د کوم مشکوک کس د نیولو او تر نا معلومې مودې په بند کې د ساتلو اختیارورکړل شوی دی. زیاتره قانون پوهان دغه قانون “تور قانون” بولي.

    جرګې پرېکړه وکړه چې د پښتنو په منځ کې د قبيلو د يو بل ترمنځ شخړې دي، يا په دې وطن باندې د فرقو په بنياد باندې کوم جنګونه دي، د هغو د حل کولو د پاره جرګې خپله يوه جرګه جوړه کړه، هغه به ټولوولسوالیو ته ځي په ځانګړي ډول به کورمې ولسوالۍ ته ځي او هلته او په نورو ټولو ولسوالیو کې به د جنګ بندۍ پرېکړې کوي.

     

    جرګې په بدیو کې د ښځو د ورکولو د رواج ختمولو پرېکړه هم کړې او پر پي ټي اېم یې د پاکستان د حکومت د بندیز د لیرې کولوغوښتنه کړې ده. دغې جرګې د هغو پروژو تړلو خبره هم کړې چې که د جرګې استازې ډلې یې د پښتنو په ګټه نه ګڼي او ویلي دي چې په جرګه کې د ګډونوالو خلاف د کوم ممکنه ګام اخستلو پر خلاف به جرګه هم ودرېږي.

     

    همداشان جرګې د پاکستان د حکومت له خوا د د بندو شویو پیژاند پاڼود بیرته ازادولو غوښتنه کړې او ګواښ یې کړی چې که دا کار ونه شو نو دا نور پښتانه به هم د پاکستان پیژند پاڼې بېرته ورکوي او په بدل کې دې حکومت، د ښاغلي پښتین په وینا، د دوی اعلان ته انتظار وکړي.

     

    ښاغلي پښتین ووېل چې جرګې دا فیصله هم کړې چې په یونیفرم یا پرته د یونیفرم کې یو تن که د کوم پښتنون څخه پیسې غواړي نو ټول قام به د دغه ډول کړنو يعني په زور د چا نه د پیسو اخستلو، پر وړاندې ودرېږي.

  • دحسن نصرالله پټنځای څنګه افشا شو؟

    دحسن نصرالله پټنځای څنګه افشا شو؟

    د سید حسن نصرالله د پټیدو ځای څنګه څرګند شو؟

    د لبنان د حزب الله مشر حسن نصرالله د خپل ژوند د خوندي کولو لپاره کلونه کلونه په پټه کې ژوند کاوه او له څو نږدې کسانو پرته بل څوک د هغه د ځای په اړه نه پوهېدل. د نصرالله وژل د اسرایلو لپاره یوه لویه استخباراتي – پوځي بریا بلل کیږي. خو اسراییل څنګه وکړای شول چې هغه له خپل پټ ځای څخه وباسي او ځای یې وپیژني او ووژني؟ نیویارک ټایمز د دریو لوړ پوړو چارواکو له قوله لیکلي چې اسراییل له میاشتو راهیسې د حسن نصرالله د ځای په اړه خبر وو، خو د هغه د وژلو پریکړه تیره اونۍ وشوه ځکه چې “دا ویره وه چې نصرالله به بیا ورک شي.” د نصرالله پر پټنځای د برید امر د جمعې په ورځ صادر شو او اسراییلي ځواکونو په څو دقیقو کې پر هغه ځای ۸۰ ټنه خندق بمونه وغورځول. ویل کیږي چې د حزب الله د مشر پټیدو ځای د بیروت په یوه ډیر ګڼه ګوڼه کې د ځمکې لاندې بنکر و چې د څلورو څو پوړیزو ودانیو لاندې جوړ شوی و. په حقیقت کې دا ځای د حزب الله د قوماندانانو د ناستې ځای و. د فرانسې د استخباراتو یوه چارواکي ایل. پوښتنه دغه هیواد وویل چې د اسراییلو استخباراتي خدماتو “په یقیني ډول په ځمکه کې جاسوس درلود.” هغه زیاتوي: “د اسرائیلي پوځ او موساد د عمل سرعت او د هغه مړینه سمدستي تایید شوې، دا ښیي چې د سازمان دننه یو څوک له دوی سره همکاري کوي. دا عملیات او د پاڼو د چاودلو عملیات بریالي وو ځکه چې د سازمان دننه یو چا ورسره همکاري کوله.” د موساد یو پخوانی چارواکی دا هم وايي چې د اسراییلو پوځ “په انځورونو باور نه لري، یو انساني اجنټ باید د نصرالله په نښه کولو ودانۍ ته د ننوتلو تصدیق کړی وي، یا د اسراییلو ستر جاسوس یا یو محلي اجنټ چې غوښتل یې له نصرالله سره معامله وکړي.” . ډیری هغه خوښ نه کړل. “په سازمان کې سخت مایوسي غالبه شوې، ځکه چې دوی غواړي په هر قیمت پوه شي چې اسراییلو ته چا معلومات ورکړي.” د فرانسې د استخباراتو د کارپوه په وینا، په سیمه کې د نصرالله شتون شاید د اسراییلو لخوا پلان شوی یا لارښود شوی وي. هغه وايي: “د لوړ پوړو قوماندانانو او د ایران د یو لوړ پوړي پوځي افسر سره په دې غونډه کې د هغه شتون تصادفي نه و. ښايي د حزب الله قوماندې ته ضد و نقيض استخبارات ورکړل شوي وي چې اسراييل په بيروت د بريد پلان لري او غواړي پر لبنان ځمکني بريد وکړي. اسراییلو هم د حماس د دوهم نمبر سړي سره ورته کار وکړ. کیسه دا وه چې دوی غوښتل نصرالله له خپل پټنځای څخه وباسي.» خو د فرانسې ورځپاڼې “پاریسین” د شنبې په ورځ په لبنان کې د یوې امنیتي سرچینې په حواله راپور ورکړ، چې اسراییلو ته د یوه ایراني جاسوس په وسیله د لبنان د حزب الله د مشر حسن نصرالله د ځای پر ځای کېدو خبر ورکړل شوی و. د دغه راپور له مخې، دغه ایراني جاسوس اسرائیلو ته خبر ورکړی و چې حسن نصرالله د بیروت په جنوب کې په داهیا کې د حزب الله مرکز ته ننوتی دی. د اسراییلو لومړي وزیر بنیامین نتنیاهو د جمعې په ورځ په ملګرو ملتونو کې په خپله وینا کې په یوه ګواښونکې سریزه کې وویل، په ایران کې داسې ځای نشته چې د اسراییل اوږده لاس ته ونه رسیږي. د راپورونو له مخې، د اسراییلو لومړي وزیر د خپلې وینا له پیل لږ مخکې د بیروت په څنډه کې د حزب الله پر مرکز د برید اجازه ورکړې وه.

    وه.

  • بیزوګي چيچک یا منکي پاکس

    بیزوګي چيچک یا منکي پاکس

     

    بیزوګي چيچک یا ‘منکي پاکس’ څه شی دی او ولې دچټکې ودې په حال کې دی؟

    بیزوګي چيچک یا ‘منکي پاکس’ چې د مونکي پاکس په نوم هم پیژندل کیږي، وروسته له هغې جدي اندیښنې راپورته کړې چې د ناروغیو کنټرول او مخنیوي لپاره د افریقا اتحادیې مرکز تیره اونۍ راپور ورکړ چې دا ناروغي لږترلږه په 13 افریقایي هیوادونو کې کشف شوې

    د دغه مرکز د معلوماتو له مخې، د تېر کال د همدې مودې په پرتله د دغې ناروغۍ پېښې ۱۶۰ سلنه او له امله د مړینې کچه ۱۹ سلنه لوړه شوې ده.

    منکي پاکس څه شی دی؟

    دا ویروسي ناروغي چې پخوا د مونکي پوکس په نوم پیژندل کیده، په 1958 کې په بندرونو کې د کوچني پوکس په څیر ناروغۍ له خپریدو وروسته وپیژندل شوه او د اوږدې مودې لپاره په انسانانو کې د هغې پیښې یوازې د مرکزي او لویدیځې افریقا په خلکو کې لیدل شوي. د څارویو سره نږدې اړیکه درلوده.

    دا یوه ساري او ډیره ساري ناروغي ده چې له یو کس څخه بل ته لیږدول کیږي.

    تبه، سر درد، د عضلاتو درد، د ملا درد، د پوستکي التهاب په شمول د مخ او د بدن په نورو برخو کې پړسوب د دې ناروغۍ له نښو څخه دي.

    څنګه خپریږي؟

    په 2022 کې، د لومړي ځل لپاره دا تایید شوه چې د منکي پاکس ویروس ناروغي د جنسي اړیکو له لارې لیږدول کیدی شي، او د نړۍ له اویا څخه زیاتو هیوادونو کې د هغې خپریدل تایید شوي چې مخکې د دې ناروغۍ پیښې نه وې راپور شوي.

    له پاکستان څخه افغانستان ته د افغان کډوالو راستنېدو د “منکي پوکس” ناروغۍ د انتقال په اړه اندېښنې زیاتې کړي دي.
    افغانان د “منکي پوکس” ناروغۍ د خپریدو او په افغانستان کې د هغې د انتقال په اړه اندیښمن دي
    همدارنګه، د کوچنیانو ویروس (M. pox) نورو ته د شیانو، جامو او سطحو سره د تماس له لارې لیږدول کیږي چې د اخته کس لخوا د کارولو وروسته غیر منتن شوي ندي. پدې کې جامې، بستر، پاکې جامې او پاکې جامې شاملې دي.

    کله یو سړی کولی شي چیچک انتقال کړي؟

    د امریکا د ناروغیو د کنټرول او مخنیوي د مرکزونو په وینا، یو اخته کس په بدن کې د ناروغۍ نښې له څرګندیدو څخه تر هغه وخته پورې د دې ویروس لیږدونکی کیدی شي چې د پوستکي زخمونه په بشپړ ډول روغ شي او د پوستکي نوې طبقه جوړه شي.

    د دغه مرکز په وېبپاڼه کې لیکل شوي، چې ځینې کسان ښايي له یوې څخه تر څلورو ورځو پورې د نښو له څرګندېدو مخکې نورو ته د زکام ویروس انتقال کړي.

    ایا د دې ناروغۍ درملنه شته؟

    لا تر اوسه د منکی پاکس د درملنې لپاره کوم تایید شوی واکسین شتون نلري، مګر څیړنې روانې دي.

    د دې ناروغۍ د مخنیوي لارې چارې کومې دي؟

    تر اوسه د دې ناروغۍ لپاره ځانګړی واکسین نه دی جوړ شوی، خو د کوچنیو ګوزڼ واکسین د دې ویروس د مخنیوي لپاره کارول کیدی شي. یو څوک باید ډیره هڅه وکړي چې په دې ناروغۍ اخته کسانو سره له تماس څخه ډډه وکړي او شکمن خلک باید قرنطین شي او په کور کې نه وي. له نورو سره اړیکه ونیسئ او ماسک واغوندي او د دوی شخصي توکي باید جلا شي.