ټرمپ نتانیاهو ته د ایران د برید په اړه خبرداری ورکړ
ما نتانیاهو ته وویل چې موږ د ایران په اړه حل ته نږدې یو او ممکن په دوو اونیو کې له تهران سره یوې موافقې ته ورسیږو.
د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ د جون په ۲۷مه، د چهارشنبې په ورځ اعلان وکړ چې هغه د اسراییلو لومړي وزیر بنیامین نتانیاهو ته د ایران د برید په اړه خبرداری ورکړی چې دا ډول اقدام به “مناسب نه وي” د تهران سره د اټومي پروګرام په اړه د خبرو اترو په جریان کې.
پوښتنه وشوه چې ایا هغه تیره اونۍ په تلیفوني اړیکه کې له نتانیاهو څخه د ایران په وړاندې د پوځي اقدام څخه ډډه کولو غوښتنه کړې وه، ټرمپ خبریالانو ته وویل: “په صادقانه توګه، هو، ما دا کار وکړ،” زیاته یې کړه: “ما وویل چې دا اوس مناسب نه دی، موږ له دوی سره ډیرې ښې خبرې اترې کوو.”
د امریکا ولسمشر وویل چې ایران غواړي یوه معامله وکړي او زه باور لرم چې موږ به له ایران سره یوه معقوله حل لاره ومومو. ما نتنیاهو ته وویل چې موږ د ایران په اړه یوې حل لارې ته ډیر نږدې یو او ممکن موږ په دوو اونیو کې له ایران سره یوه موافقه ولرو.
“ما نتنیاهو ته وویل چې دا به اوس مناسب نه وي ځکه چې موږ یوې حل لارې ته ډیر نږدې یو. زه فکر کوم چې دوی (ایرانیان) غواړي یوه موافقه ومومي،” د امریکا ولسمشر د AFP له قوله وویل.
د چهارشنبې په ورځ مخکې، د امریکا او اروپايي چارواکو اندیښنه څرګنده کړه چې اسراییل کولی شي پرته له خبرتیا څخه په ایران برید وکړي.
د نیویارک ټایمز په وینا، د امریکا استخباراتي ارزونې ښیي چې اسراییل کولی شي یوازې په اوو ساعتونو کې په تهران برید وکړي، پرته له دې چې د اسراییل صدراعظم بنیامین نتنیاهو د دې کار د لغوه کولو لپاره فشار راوړي.
په دې اړه، اسراییلي چارواکي په دې باور دي چې واشنګټن به په ایران باندې د اسراییلي پوځي برید په صورت کې د تل ابیب ملاتړ کولو پرته بله چاره ونه لري.
اسراییلي چارواکو دا هم ویلي چې نتنیاهو ممکن د تهران او واشنګټن ترمنځ د بریالي ډیپلوماتیک تړون وروسته هم د برید امر وکړي.
د دغو چارواکو په وینا، د تیر اپریل په میاشت کې د امریکا له ولسمشر ډونالډ ټرمپ سره له لیدنې وروسته، د اسراییلو لومړي وزیر اسراییلي چارواکو ته امر کړی چې د یوې کوچنۍ حملې لپاره پلان جوړ کړي چې د امریکا مرستې ته اړتیا نلري.
برعکس، د نتنیاهو دفتر د چهارشنبې په ورځ په ایران باندې د برید پلان جوړولو په اړه د دې راپورونو حقیقت رد کړ.
د امریکا او ایران په خبرو اترو کې د پرمختګونو په اړه، امریکایي چارواکو څرګنده کړه چې سټیون ویټیکر، د منځني ختیځ لپاره د امریکا ځانګړی استازی، د یوې ممکنه موافقې لپاره وړاندیزونه په پام کې نیسي، هغه موافقه چې ممکن اسراییل یا په کانګرس کې ځینې سخت دریځي قانع نه کړي.
دوی دا هم یادونه وکړه چې ویټیکر د یوې لنډمهاله تفاهم ته د رسیدو لپاره خپل پخوانی مخالفت پریښود چې د وروستي موافقې اصول به بیان کړي.
سربیره پردې، سرچینو چې د خبرو اترو سره بلد دي وړاندوینه وکړه چې “په غوره توګه، د اساسي اصولو اعلامیه” به د امریکا او ایراني خواوو ترمنځ خپره شي.
سرچینو دا هم ټینګار وکړ چې د ټرمپ ادارې د اسراییلو د برید د مخنیوي لپاره له ایران سره د ګډو اصولو اعلانولو ته خلاصون ښودلی دی.
د امریکا مذاکره کوونکو څرګنده کړه چې سټیو ویټیکر او د عمان منځګړي د دواړو خواوو ترمنځ د شخړې د حل لپاره په ایران کې د یورانیمو د غني کولو په مسله کې د نورو انتخابونو په اړه غور کوي.
دوی دا هم یادونه وکړه چې د شخړې د حل لپاره یو وړاندیز د ګډ اټومي انرژۍ تولید لپاره سیمه ایز پلان دی.
دا معلومات وروسته له هغه خپاره شول چې د سه شنبې په ورځ یوه امریکایي چارواکي وویل چې ټرمپ نتانیاهو ته خبرداری ورکړی چې له هر هغه اقدام څخه ډډه وکړي چې د واشنګټن او تهران ترمنځ روانې خبرې اترې ګواښولی شي.
متحده ایالات او ایران د اپریل له ۱۲مې راهیسې د تهران د اټومي پروګرام په اړه غیر مستقیمې خبرې اترې کوي، او تر اوسه پورې د عمان په منځګړیتوب پنځه پړاوونه ترسره شوي دي، چې “مثبت” بلل شوي دي.
په هرصورت، تهران ته د خپلې خاورې کې د یورانیمو د غني کولو اجازه ورکولو مسله په خبرو اترو کې یو لوی خنډ ګرځیدلی، ځکه چې امریکا په ایران کې د هر ډول غني کولو سره په کلکه مخالفت کوي او ایران دا شرط رد کړی دی.
