د سره صلیب نړیوالې کمېټې هغه راپورونه رد کړي چې ګواکې په افغانستان کې یې خپلو کارکوونکو ته د امنیتي دلایلو له امله په کورونو کې د پاتې کېدو امر کړی دی.

سور صلیب وایی چې په کابل او ټول افغانستان کې یې کارمندان پرته له کوم خنډ څخه خپلې دندې ترسره کوي.

دې سازمان د دوشنبې په ورځ په ایکس-پاڼه کې په یوه بیان کې لیکلي دي چې یوې رسنۍ په غلطۍ سره راپور ورکړی چې سره صلیب له خپلو کارمندانو څخه غوښتي چې په کور کې پاتې شي.

د سره صلیب نړیوالې کمېټې دا راپور ناسم وباله او ویې ویل چې د دوی ټول بشري پروګرامونه په عادي ډول دوام لري.

په بیان کې ویل شوي، چې موږ په ټول افغانستان کې اړمنو ټولنو ته د بشري مرستو رسولو ته ژمن یو.

چین د ټرمپ ادارې ته ځواب ورکړ، په امریکایي وارداتو یې ۱۵٪ تعرفه ولګوله
داپه داسی حال کې دی چې متحده ایالاتو پدې وروستیو کې له چین څخه په لیږدول شویو توکو باندې ۱۰٪ مالیه وضع کړه .
وروسته له هغه چې امریکا په تیرو څو ورځو کې پر چینایي وارداتو تعرفې ولګولې، چین هم نن د امریکا څخه پر تیلو، ګازو او نورو وارد شویو محصولاتو تعرفې اعلان کړې.

د چین د مالیې وزارت په یوه بیان کې ویل شوي چې د متحده ایالاتو څخه وارد شوي د ډبرو سکرو او ګازو محصولاتو باندې به ۱۵ سلنه مالیه ولګول شي، په داسې حال کې چې د امریکا وارد شوي خام تیلو او موټرو محصولاتو باندې به ۱۰ سلنه مالیه ولګول شي.

د چین د مالیې وزارت ویلي چې په امریکایي محصولاتو به د تعرفو پلي کول د فبروري په لسمه پیل شي.

یاده دی وي چې د ټرمپ ادارې په دې وروستیو کې له چین، کاناډا او مکسیکو څخه امریکا ته په لیږل شویو توکو تعرفې اعلان کړې، چې په ځواب کې یې کاناډا او مکسیکو هم په امریکایي محصولاتو تعرفې اعلان کړې.

وروسته، ولسمشر ټرمپ له خپل دریځه په شا شو اوپه کاناډا او مکسیکو باندې د تعرفو لګولو پریکړه د یوې میاشتې لپاره وځنډوله، چې وروسته کاناډا او مکسیکو هم خپله پریکړه بیرته واخیسته.

څو عربي هېوادونو د ټرمپ د هغه پلان مخالفت وکړ چې فلسطینیان له غزې څخه اردن او مصر ته انتقالوي
د مصر، اردن، متحده عربي اماراتو، سعودي عربستان او قطر لوړ پوړو ډیپلوماتانو په قاهره کې په یوه غونډه کې د فلسطینیانو د هر ډول جبري بې ځایه کیدو مخالفت وکړ.
د مصر ولسمشر عبدالفتاح السیسي وايي چې هغه ډونالډ ټرمپ ته ویلي چې نړۍ د اسراییلو او فلسطینیانو ترمنځ د تلپاتې سولې تړون د ترلاسه کولو لپاره د منځګړي په توګه د امریکا ولسمشر ته ګوري. په ورته وخت کې، د یو شمیر عربي هیوادونو ډیپلوماتانو په قاهره کې په یوه غونډه کې د ښاغلي ټرمپ د هغه وړاندیز سره خپل مخالفت څرګند کړ چې فلسطینیان له غزې څخه اردن او مصر ته انتقال کړي.

ښاغلي سیسي د ښاغلي ټرمپ سره په یوه تلیفوني اړیکه کې د دوامداره همکارۍ پر اهمیت ټینګار وکړ. دا د دواړو مشرانو ترمنځ لومړۍ خبرې اترې وې وروسته له هغه چې ډونالډ ټرمپ له غزې څخه اردن او مصر ته د فلسطینیانو د لېږد وړاندیز وکړ.

مصر او اردن، چې په سیمه کې د امریکا مهم متحدین دي، په وار وار د غزې د “پاکولو” وړاندیز رد کړی دی.

په عین حال کې، مصر، اردن، سعودي عربستان، قطر، فلسطیني ادارې او عربي لیګ د نن ورځې د مصر په پلازمینه قاهره کې د یوې غونډې په پای کې اعلان وکړ چې دوی له غزې څخه د فلسطینیانو د لیږد مخالفت کوي.

دا غونډه وروسته له هغه وشوه چې ډونالډ ټرمپ له غزې تړانګې څخه مصر او اردن ته د فلسطینیانو د لېږدولو مسله راپورته کړه.

شننونکي په دی باور دي چې د دونالد ترمپ دغه طرح به دحماس او اسراییلو ترمنځ دسولې روان بهیر هم له ننګونو سره مخ کړي ځکه چې دسولې تړون داسی یو ټکی نلري او داسې یوه طرحه به حماس مجبوره کړی چې یو ځلې بیاله خپلې خاورې دفاع ته ودریږي.

سومالیا کې د امریکایي ځواکونو په برید کې د داعش ګڼ شمېر وسلوال وژل شوي دي

د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ امریکایي ځواکونو ته امر کړی چې په سومالیا کې د داعش جنګیالیو د وژلو لپاره هوايي بریدونه وکړي.
دراپورونو له مخې، د امریکا ولسمشر ډونالډ ټرمپ وايي چې هغه امریکایي ځواکونو ته امر کړی چې په سومالیا کې د هوايي بریدونو له لارې داعش ووژني.

ډونالډ ټرمپ وویل چې امریکایي ځواکونو د داعش څو ترهګر وژلي دي چې په غارونو کې پټ وو.

هغه دا هم وویل چې د داعش ترهګرو ګواښ کړی و چې په متحده ایالاتو او د هغې په متحدینو به برید وکړي، د دونالد تر مپ په وېنا برید د ترهګرو پټنځایونه پرته له دې چې کوم ملکي وګړي ته زیان ورسوي ویجاړ کړل.

له بلې خوا، د سومالیا حکومت هم په ټولنیزو رسنیو کې په یوه پوسټ کې ویلي چې متحده ایالاتو دمخه د هیواد په شمالي سیمو کې د داعش پر وړاندې د برید په اړه ورته خبر ورکړی و.

د امریکا د سنا او استازو جرګې د ډیموکراټانو او جمهوري غوښتونکو استازو یوې ډلې یو پریکړه لیک وړاندې کړ چې ټینګار کوي چې متحده ایالات، اسراییل او د دوی شریکان او متحدین باید د ایران د اټومي وسلو د ترلاسه کولو  ګواښ سره د مقابلې لپاره ټول لاسوندونه  وساتي.

ایران تل ادعا کړې چې د اټومي وسلو په لټه کې نه دی او یوازې سوله ایزې علمي څیړنې ترسره کوي.

په داسې حال کې چې د امریکا مرکزي استخباراتي ادارې، سي آی اې، تېر کال اعلان وکړ چې تهران لا تر اوسه د اټومي بم جوړولو لپاره قطعي پریکړه نه ده کړې، اسراییل باور لري چې دایران اسلامي جمهوریت د دې وسلو د ترلاسه کولو په لټه کې دی.

د تېر کال په سپتمبر کې، د ساینس او ​​نړیوال امنیت انسټیټیوټ په یوه راپور کې اعلان وکړ چې د سنجران او ګلاب دره په دوو اټومي ځایونو کې د اسلامي جمهوریت فعالیتونه د پام وړ زیات شوي دي.

د هغو سپوږمکۍ انځورونو له مخې چې د لویدیځو استخباراتي سرچینو لخوا انسټیټیوټ ته ورکړل شوي، په تیرو ۱۸ میاشتو کې، هغه ایراني کارپوهان چې د د ۲۰۰۰ لسیزې په لومړیو کې یې د اټومي وسلو پورې اړوند پروژو کې کار کاوه یو ځل بیا په دې دوو پټو ځایونو کې کار کوي.

دایران اسلامی جمهوریت تر دی دمه په دی اړه کوم رسمي غبرګون نلری خو ددی هیواد مذهبی مشرڅو څو ځلې د امریکې او دونالر ترمپ ګواښونه بې اغیژې او تبلیغاتي جګړه بللې ده.

په امریکا کې یوه بله الوتکه لوېدلې، ۶ کسان پکې وژل شوي
د الوتکې د غورځېدو په ځای کې د ژغورنې عملیات روان دي اود غورځېدو په اړه یې تحقیقات هم پیل شوي دي.
د امریکا د پنسلوانیا ایالت د فلاډلفیا په شمال ختیځ کې د یوه سوداګریز مرکز ته نږدې یوه کوچنۍ الوتکه لوېدلې ده.

د امریکايي رسنیو په وینا، له پېښې وروسته الوتکې اور واخیست، راپورونه کاږي چې د پېښې په پایله کې شپږ کسان وژل شوي دي.

خپرې شوې ویدیو ګانې  ښيي چې د الوتکې د غورځېدو په ځای کې د ژغورنې عملیات روان دي او ادارې هم د الوتکې د غورځېدو په اړه څېړنې پیل کړې دي.

د یادونې وړ ده چې د پنجشنبې په ورځ په واشنګټن کې یوه مسافر وړونکې الوتکه او یوه هلیکوپټر سره وجنګیده په الوتکه او هلیکوپټر کې سپاره ټول ۶۷ کسان مړه ګڼل کیږي، په داسې حال کې چې د ډي سي د اور وژنې مشر وايي چې تر اوسه پورې د ۴۱ جسدونو پاتې شوني موندل شوي دي. ترلاسه شوي، ۲۸ جسدونه پیژندل شوي دي.

په یوه بله پیښه کې دامریکې یوه جنګې الوتکه هم دپوځي تمرین په ډګر کې نسکوره او تباه شوه.

د امریکا د هوايي ځواک لخوا کارول شوې F-35 جنګي الوتکه په الاسکا کې د امریکا د هوايي ځواک په یوه اډه کې نسکوره شوه، خو د یوې څوکۍ جنګي الوتکې پیلوټ د الوتکې له لوېدو مخکې په تېښته بریالی شو.

د دولتي کارمندانو د معاشونو د ځنډولو په اړه د خپرو شویو اوازو په ځواب کې، د اقتصاد مرستیال وزیر وویل چې د افغانستان اقتصاد په عادي حالت لري او د هیواد د صادراتو او وارداتو پروسې په نورمال ډول روانې دي.

د اقتصاد وزارت مرستیال عبداللطیف نظري د دولتي کارمندانو د معاشونو د ځنډولو په اړه د اوازو په ځواب کې وویل چې د افغانستان اقتصاد په عادي حالت کې دی او د صادراتو او وارداتو پروسه په نورمال ډول روانه ده.

تردی واړندې داسلامي امارت مرکژی ویاند مولوی ذبیح الله مجاهد هم ویلي دي چې د دولتي مامورینو تنخواه ګانې اجرا کیږي او په دیی اړه خپرې شوې اوازې ناسمې دي.

دافغانستان داقتصاد وزارت مرستیال ریاته کړه چې د افغانستان بانکي سکتور له مناسب ثبات څخه برخمن دی، ملي عاید او عواید تر کنټرول لاندې دي، او د حکومت مهم لګښتونه په نورمال ډول ورکول کیږي.

د اسعارو د دنرحونو ادلون بدلون ،د اقتصاد مرستیال وزیرپه نړۍ کې یوه عامه او عادي پدیده وبلله او ویې ویل: د تخنیکي دلایلو له امله د معاشونو په ورکړه کې ځنډ شتون لري او په ټولو هیوادونو کې پیښیږي.

هغه ټینګار کوي چې د څو محدودو بهرنیو ادارو د کار ځنډول د افغانستان د پرمختګ مخه نشي نیولی. د هغه په ​​وینا، د ځینو هیوادونو په پالیسیو کې بدلون نشي کولی په افغانستان کې پرمختګ یوننګوي.

نظري ټینګار کوي چې د اسلامي امارت پالیسي په کورنیو سرچینو او د همکارۍ پالیسي تکیه کول دي، او د پرمختګ او پرمختګ لاره د پلان سره سم تعقیب کیږي، او اسلامي امارت د نړیوالې ټولنې د مرستو هرکلی هم کوي.

یاده دې وي چې داسلامي امارت مرکژي ویاند مولوي ذبیح الله مجاهد هم په ډاګه کړې وه چې دولتي بودجه پر کورنیو سرچینو باندې ولاړه ده او بهرنۍ مرستې پرې اغیژ نشي کولی.

په یوه اونۍ کې دا دوهم لوړ رتبه دولتي مقام دی چې دمامورینو دمعاشاتو په اړه،خپاره شویوشابعاتو ته غبرګون ښيي.

له څو ورځو وقفې وروسته، پاکستاني پولیسو یو ځل بیا د افغان کډوالو نیول او شړل زیات کړی دی. د تېرې سې شنبې ورځې راهیسې د اسلام آباد په مختلفو سیمو کې بیا نیونې پیل شوې دي او سلګونه افغان کډوال نیول شوي دي.
دا عملیات یوازې د غیرقانوني کډوالو نیولو پورې محدود نه دي، بلکې د ګرځنده تلیفونونو ضبطول، وهل ټکول او سخت لفظي اهانت په څیر قضیې هم پکې شاملې دي.
هغه خبریالان چې د پاکستاني پولیسو لخوا  خلکو سره د ظالمانه چلند فلم کولو هڅه کوي هم له تاوتریخوالي اومحدودیتونو سره مخ دي.
سربېره پردې، هغه کسان چې هڅه کوي خپلو ګرځنده تلیفونونو سره عکسونه واخلي سخت وهل کیږي.

که څه هم په تېر کال کې له پاکستان څخه د افغان کډوالو د نیولو او ایستلو پروسه نه ده درېدلې، ، خو په وروستیو څو ورځو کې دا پروسه نوره هم شدیده شوې ده.
ولې پاکستان په بې توپیره ډول افغان کډوال شړي؟ د دې ډول اخراجونو پایلې څه دي؟ افغان حکومت او ملګرو ملتونو تر کومه حده خپل مسؤلیتونه ترسره کړي دي، او  د دې ستونزې د حل لپاره باید څه وشي؟ دا هغه پوښتنې دي چې د هر چا په ذهن کې دي.
لکه څنګه چې یادونه وشوه، پاکستان نه یوازې په تیرو دریو کلونو کې د افغانانو کوربه توب کړی، بلکې له شاوخوا ۵۰ کلونو راهیسې، هغه افغانان چې د اقتصادي، سیاسي او امنیتي دلایلو له امله یې خپل هیواد پریښی و، د پاکستان او ځینو نورو هیوادونو میلمانه ول. په عین حال کې، پاکستان د څو لسیزو راهیسې د افغانانو ترټولو لوی شمیر کوربه توب کړی دی.
خو څه وشول  چې پاکستان پریکړه وکړه چې ټول افغانان په زور او جبر سره بیرته افغانستان ته واستوي پرته له دې چې نړیوالو اصولو او معیارونو ته درناوی وکړي، ؟
هغه څه چې پاکستاني چارواکي یې وايي دا دي:
– افغانان په اقتصادي توګه د پاکستان پر سر بوج دي، او پاکستان دا بار نشي زغملی.
– افغانان په پاکستان کې په امنیتي پیښو کې ښکیل دي.
دلومړۍ ادعا په اړه باید ووایو چې  هیڅ افغان د پاکستان حکومت باندې بار نه دی، او پاکستان افغانانو ته هیڅ ډول مرسته نه ده کړې. برعکس، په پاکستان کې د افغانانو پانګونې او تولیدات، په ځانګړې توګه لاسي صنایع، د پاکستان د اقتصاد په سوکالۍ کې هم ونډه اخیستې ده. له کلونو راهیسې، افغان غالۍ، چې په پاکستان کې د افغانانو لخوا تولید شوي، په ټوله نړۍ کې د پاکستاني برانډ او نوم لاندې پلورل کیږي.
کله چې په افغانستان کې جمهوریت ړنګ شو، پاکستان په اسلام آباد او نورو ځایونو کې ګران هوټلونه د افغانانو د ځای پر ځای کولو لپاره خالي کړل او ډیرې لوړې بیې یرې کیښودې، چې افغانان یې تر نن ورځې پورې ورکوي. هغه افغانان چې په پاکستان کې ژوند کوي په حقیقت کې د پاکستان عایدات زیاتوي ځکه چې دوی ټول له بهر څخه ډالري مرسته ترلاسه کوي، او دا ډالر په پاکستان کې مصرف کیږي. هغه کډوال چې په تیرو درې نیمو کلونو کې پاکستان ته تللي دي ټول په پاکستان کې د ډالرو مصرف کونکي دي، چې دا د ډالر د بیې په کنټرول کې مرسته کوي او د پاکستاني روپیو په وړاندې د تبادلې نرخ د لوړیدو مخه نیسي.
هغه کسان چې له کلونو راهیسې په پاکستان کې ژوند کوي اوس ټول دندې او مالي عاید لري. حتی په ټول پاکستان کې د پام وړ شمیر فابریکې، لوکس دوکانونه او ښکلي هوټلونه د افغانانو دي. دوی پاکستان ته نه یوازی  مالیه ورکوي چې یو شمیر کارګران هم په کار ګماري.
له همدې امله، د پاکستان دا ادعا  چې افغانان له اقتصادي پلوه زیانمن دي په بنسټیز ډول غلطه او غیر واقعی ده.
دوهم داچې پاکستاني چارواکي ادعا کوي چې افغانان د پاکستان په ناامنیو کې ښکیل دي.
په دې اړه، دا باید په پام کې ونیول شي چې په پاکستان کې ناامني کومه نوې پدیده نه ده. له ۲۰۰۷ کال راهیسې، کله چې تحریک طالبان پاکستان په رسمي ډول جوړ شو او بیت الله محسود یې د مشر په توګه وټاکل شو، او حتی مخکې له دې چې غورځنګ په رسمي توګه جوړ شي، په قبایلي سیمو کې جګړه پیل شوې او شدت یې موندلی و.
پوښتنه دا ده چې ولې په تیرو شلو کلونو کې افغانان په دې ناامنۍ کې د ښکیلتیا په تور نه دي تورن شوي، او ولې اوس دوی د دې لپاره ملامت کیږي؟
که پاکستان وغواړي چې نوي راغلي افغانان په پاکستان کې تورن کړي، نو دا به ډېره ماشومانه خبره وي. په هغو کسانو کې چې په تیرو دریو نیمو کلونو کې له افغانستان څخه وتلي دي، د مذهبي سیاست او شریعت پلي کونکو حکومتونو مخالفین  شامل دي. دوی څنګه د تحریک طالبان پاکستان سره یو ځای کېدای شي؟ بله خبره دا ده چې افغانان اکثره په اسلام آباد او د پاکستان په لوکسو ښارونو کې اوسېږي، خو تحریک طالبان پاکستان (ټي ټي پي) په قبایلي سیمو کې فعالیت کوي او مرکزونه لري.
د بلوچ لبریشن آرمی، چې په پاکستان کې یوه بله وسله واله مخالفه ډله ده، یوازې د بلوچانو د حقونو د بیرته راګرځولو لپاره کار کوي، کوم چې د افغانانو د جذبولو یا همکارۍ وړتیا نلري.
کېدای شي څو دلیلونه وي چې ولې پاکستان په دوامداره توګه غلطې ادعاوې کوي او د افغان کډوالو لپاره وضعیت خرابوي، چې ځینې یې دا دي:
– د پوځي ناکامیو پټول:
دا څرګنده ده چې د پاکستان پولیس او پوځ ډیری وخت د بلوچ لبریشن آرمی، ټي ټي پي او نورو ډلو د بریدونو په وړاندې بې وسه پاتې شوي دي، او بریدګر توانیدلي چې د هیواد په لویو ښارونو کې مهم هدفونه په نښه کړي. له همدې امله،  پاکستانيان د افغان لاسوهنې په بهانه د خپلو دفاعي او امنیتي ځواکونو د بې کفایتۍ څخه د پام اړولو هڅه کوي.
– د ملګرو ملتونو د کډوالو ادارې څخه د نورو امتیازاتو ترلاسه کول:
پاکستان، چې په تیرو پنځو لسیزو کې یې د ملګرو ملتونو او UNHCR څخه ډیرې پیسې ترلاسه کړې، اوس غواړي یو ځل بیا دا لویې پیسې ترلاسه کړي.
– په افغان حکومت سیاسي فشار:
د پاکستان د کډوالو ضد دې څرګندونو کې دریم هدف دا دی چې پر افغان حکومت فشار زیات کړي او هغه دې ته اړ کړي چې د اسلام آباد غیرقانوني غوښتنې ومني.
دوام لري