په سوریه کې د بشري حقونو څار یو سازمان، چې مرکز یې بریتانیا کې دی وايي، اسرائیلي جنګي الوتکو په سوریه کې له ۱۰۰ ډېر هوايي بریدونه کړي دي.
د بشري حقونو څار دغه سازمان وايي، په دې بریدونو کې د دمشق، درعاه، لتاکیا او حماه سیمو یو شمېر پوځي هدفونه په نښه شوي دي. اسرائیل وايي، دا بریدونه یې ځکه کړي، چې د سخت دریځو وسله والو لاسونو ته د وسلو لوېدو مخنیوی وشي.
دغه سازمان وايي، په برزه سیمه کې د ساینسي څېړنو پر یوه مرکز برید شوي دي. موږ د هغه ځانګړي ساینسي په هکله نه پوهېږو چې په برزه سیمه کې پرې بمباري شوې ده.
خو په ۲۰۱۷ کال کې داسې اسناد موندل شوي وو چې ، په برزه کې یې د سانیسي علومو او څېړنو مرکز (اېس اېس ار سي) یوې څانګې په تړاو و، چې کیمیاوي وسلې یې چمتو کولې. د دغه سازمان د مسوولینو په وینا په ۲۰۲۴ کال کې په سوریې کې د اسرائیلي بمباریو له کبله ۴۱۶ سرتېري وژل شوي دي.
بل لور د ملګرو ملتونو امنیت شورا په سوریه کې د بشار الاسد حکومت له ړنګېدو وروسته د دې هېواد پر وضعیت د غور لپاره غونډه کوي. د اېس او اېچ ار مسوولینو په وینا اسرائیلي الوتکو له تېرو دوو ورځو راهیسې په سوریه کې سلګونه بریدونه کړي دي، چې په دمشق کې پر هغه ځای برید هم پکې شامل دی، چې ایراني ساینسپوهانو پکې توغندي چمتو کول.
دا بریدونه داسې مهال کېږي، چې د ملګرو ملتونو اړوند ماهرینو په سوریه کې واکمنو ته خبرداری ورکړی، چې د مشکوکو کیمیاوي وسلو د خوندیتوب په تړاو باید ډاډ ترلاسه کړي.،GETTY IMAGES
د نړیوال بشري قانون له مخې د څرګند پوځي هدف په شتون کې هم د کیمیاوي وسلو کارول ممنوع چاره ده، ځکه د دې وسلو هیئت داسې دی، چې توپیر نه شي کولای. دا معلومه نه ده، چې سوریه څومره کیمیاوي وسلې لري، خو داسې باور شته، چې مخکیني ولسمشر بشار الاسد د دې ډول وسلو زېرمې درلودې او نوموړي چې په دې هکله کومه اعلامیه درلوده، هغه بشپړه نه وه.
سوریې د کیمیاوي وسلو ممنوعیت سازمان (او پي سي ډبلیو) هوکړه په ۲۰۱۳ کال کې د پلازمېنې دمشق په څنډو کې د کیمیاوي وسلې له یوه برید وروسته لاسلیک کړه، چې زهرجن ګاز پکې شامل و او له کبله یې له ۱۴۰۰ ډېر کسان ووژل شول. د هغې پېښې تصویرونو نړیواله ټولنه وبوږنوله.
لوېدیځو قدرتونو هغه مهال ویل، چې داسې برید یوازې حکومت کولای شي، خو بشار الاسد یې پړه پر اپوزېسیون اچوله. د او پي سي ډبلیو له هوکړې او د هغو ټولو ۱۳۰۰ ټنه کیمیاوي موادو له ویجاړولو سره سره چې اسد حکومت یې شتون منلی و، په سوریه کې د کیمیاوي وسلو بریدونه لا هم کېږي.
د بي بي سي شننې له مخې د ۲۰۱۴ او ۲۰۱۸ کلونو تر منځ د سوریې په کورنۍ جګړه کې لږ تر لږه ۱۰۶ ځله کیمیاوي وسلې کارول شوې دي.
