دپښتون ژغونې غورځنګ په بلنې دجوړې شوې لویې جرګې د پریکړو مهم ټکي:
: “پاکستاني پوځ او وسله وال تنظیمونه چې په بېلا بېل نومونو د داعش نه تر طالب پورې یادېږي، دې جرګې مشترکه پرېکړه وکړه چې دوه میاشتې ټایم دې ورسره چې زمونږ د خاورې نه دې وځي.”
که چیري په دې دوو مياشتو کې په دې خاوره امن خرابوونکي قوتونه د دې خاورې څخه ونه وتل، بيا به دا جرګه خپل بندوبست کوي، چې څنګه د دې خاورې څخه او د دغې وطن څخه مونږ هر دغسې قوت ايستلی شو، چې په دې خاوره جنګ جوړوي.
د هرې ولسوالۍ څخه به ۳۰۰۰ بې وسلې کسانو يو لښکرچې مجموعي شمیر به یې له دوه سوو زرو کسانو څخه زیات وي هم جوړوي.
په ډېورنډ کرښه باندې څومره هم د تګ راتګ او تجارت دروازې، لارې دي، د ۱۸۹۳ څخه تر ۲۰۱۰ پورې چې په کومو قوانينو باندې پښتنو افغانانو ته د تګ راتګ اجازت وو بغېر پاسپورټ او ويزې، بیرته عملي کیږي.
په خیبر پښتونخوا کې د لانجمن قانون، “اېکشن اېن اېډ اف سېول فاور” د ختمولو غوښتنه کړې. د دغه قانون له مخې پوځ ته د کوم مشکوک کس د نیولو او تر نا معلومې مودې په بند کې د ساتلو اختیارورکړل شوی دی. زیاتره قانون پوهان دغه قانون “تور قانون” بولي.
جرګې پرېکړه وکړه چې د پښتنو په منځ کې د قبيلو د يو بل ترمنځ شخړې دي، يا په دې وطن باندې د فرقو په بنياد باندې کوم جنګونه دي، د هغو د حل کولو د پاره جرګې خپله يوه جرګه جوړه کړه، هغه به ټولوولسوالیو ته ځي په ځانګړي ډول به کورمې ولسوالۍ ته ځي او هلته او په نورو ټولو ولسوالیو کې به د جنګ بندۍ پرېکړې کوي.
جرګې په بدیو کې د ښځو د ورکولو د رواج ختمولو پرېکړه هم کړې او پر پي ټي اېم یې د پاکستان د حکومت د بندیز د لیرې کولوغوښتنه کړې ده. دغې جرګې د هغو پروژو تړلو خبره هم کړې چې که د جرګې استازې ډلې یې د پښتنو په ګټه نه ګڼي او ویلي دي چې په جرګه کې د ګډونوالو خلاف د کوم ممکنه ګام اخستلو پر خلاف به جرګه هم ودرېږي.
همداشان جرګې د پاکستان د حکومت له خوا د د بندو شویو پیژاند پاڼود بیرته ازادولو غوښتنه کړې او ګواښ یې کړی چې که دا کار ونه شو نو دا نور پښتانه به هم د پاکستان پیژند پاڼې بېرته ورکوي او په بدل کې دې حکومت، د ښاغلي پښتین په وینا، د دوی اعلان ته انتظار وکړي.
ښاغلي پښتین ووېل چې جرګې دا فیصله هم کړې چې په یونیفرم یا پرته د یونیفرم کې یو تن که د کوم پښتنون څخه پیسې غواړي نو ټول قام به د دغه ډول کړنو يعني په زور د چا نه د پیسو اخستلو، پر وړاندې ودرېږي.
