يوه فلسطيني چارواکي ويلي، د غزې اوربند د غځولو خبرې اترې ناکامې شوې دي. امریکا حماس تورن کړی چې د قطر په ناستو کې يې “په بشپړ ډول غير عملي” غوښتنې کړې دي.
مذاکره کوونکي هڅه کوي د اوربند د لومړنۍ مرحلې چې د مارچ پر لومړۍ نېټه پايته رسېدلې وروسته يوه حللاره پيدا کړي.
امریکا وړاندیز کړی و چې لومړی پړاو د اپرېل مياشتې تر نیمایي پورې وغځېږي، چې په هغو کې د حماس له لوري د یرغمل شوو کسانو او د اسرائیل له لوري د فلسطیني بندیانو د تبادلې بله دوره هم شامله وه.
خو يو فلسطینی چارواکی چې د غزې اوربند په تړاو له خبرو اترو خبر دی د نوم نه ښودلو په شرط وايي، اسرائیل او حماس د هغو مهمو ټکو په اړه اختلاف لري چې د امریکا د منځني ختیځ استازي، سټیو وټکاف، د غیرمستقیمو خبرو اترو پر مهال وړاندې کړي وو.
اسرائیلو تر اوسه په دې اړه څه نه دي ويلي خو د لومړي وزیر بنیامین نتنیاهو دفتر وايي چې دی به شنبې ناوخته له اسرائیلي مذاکره کوونکې ډلې راپور ترلاسه کړي.
سپینې ماڼۍ حماس تورن کړی چې د وټکاف د وړاندیز په ځواب کې یې “بشپړې غیر عملي” غوښتنې کړې دي.
د جمعې په ورځ، د وټکاف دفتر او د امریکا د ملي امنیت شورا په یوه ګډه اعلامیه کې ويلي وو، “حماس ناسم ګومان کوي چې وخت د دوی په ګټه دی. داسې نه ده.”
“حماس له ضرب الاجله ښه خبر دی، او باید پوه شي چې که دا نېټه تېرېږي، موږ به ورته مناسب ځواب ورکړو.”
په همدې حال، د بي بي سي له خوا ترلاسه شوې د حماس یوې اعلامیې ویلي چې مذاکرات ناکام شوي دي.
د نتنیاهو دفتر مخکې ویلي وو چې اسرائیلو د امریکا وړاندیز منلی دی.
خو اسرائیلو حماس تورن کړ چې “د انکار پر خپل دریځ کلک ولاړ دي او حتی یو ملي متر هم نه دی ښورېدلي”، او دا ډله یې په “تېر اېستلو او رواني جګړه” تورنه کړه.
اسرائیل او حماس له ۱۵ میاشتنۍ جګړې وروسته د جنورۍ په میاشت کې د دریو پړاونو یو اوربند منلی و.
په لومړي پړاو کې، حماس ۲۵ اسرائیلي یرغمل ژوندي خوشي کړل، د اتو کسانو مړي یې وسپارل، او همدارنګه یې پنځه تايلینډي یرغمل هم ازاد کړل.
په بدل کې، اسرائیلو شاوخوا ۱۸۰۰ فلسطیني بندیان خوشي کړل.
د تړون له مخې، په دویم پړاو کې د پاتې ژوندي یرغملو او په بدل کې د نورو فلسطیني بندیان خوشي کېدل شامل وو.
خو دواړه خواوې اوس د یرغمل شویو کسانو د شمېر په اړه اختلاف لري، چې څومره کسان باید ازاد شي.
همدارنګه، د اسرائیلي ځواکونو له غزې د وتلو پر سر هم اختلاف موجود دی، چې د لومړني تړون له مخې باید تراوسه بشپړ شوی وای. اسرائیل يې مخالفت کوي، خو حماس ټينګار کوي چې باید عملي شي.
د مارچ په لومړیو کې، اسرائیلو غزې ته د مرستو لېږد بند کړ او برېښنا یې پرې کړه، دوی وايي موخه یې پر حماس د فشار راوړل دي.
باور دا دی چې حماس لا هم شاوخوا ۲۴ ژوندي یرغمل او ۳۵ مړي په غزه کې ساتلي دي.سرچی
د جمعې په ورځ، د غیرمستقیمو خبرو اترو پر مهال، حماس په یوه اعلامیه کې ویلي، چمتو دي چې وروستی ژوندی اسرائیلی-امریکايي یرغمل خوشي کړي.
ایډان الکساندر چې ۲۱ کلن دی، د اسرائیلي پوځیانو په لیکو کې د غزې پولې ته څېرمه دنده ترسره کولې، چې یرغمل شو.
د اوربند د اصلي تړون له مخې، تمه کېده چې هغه به د وروستیو یرغمل شویو کسانو په ډله کې خوشې شي.
حماس همدارنګه ویلي چې د څلورو نورو دوه تابعیته کسانو مړي به وسپاري، چې د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر د ۷مې بریدونو پر مهال نیول شوي وو.
خو حماس دا نه دي ویلي چې د دې په بدل کې څه غواړي.
د ۲۰۲۳ کال د اکتوبر ۷مې نېټې پر اسرائيلو د حماس بریدونو کې له ۱۲۰۰ زیات کسان ووژل شول، چې ډېری یې ملکي وګړي وو، او ۲۵۱ کسان نور يرغمل ونيول شول.
په ځواب کې، اسرائیلو پر غزه بريد وکړ چې په غزه کې د حماس تر ولکې لاندې د روغتیا وزارت چارواکي وايي، تر دې مهاله نژدې ۴۹ زره کسان وژل شوي، چې ډېری یې ملکي وګړي دي.
د جګړې له کبله د غزې ۲.۱ میلیونه اوسېدونکي څو ځله بېځایه شوي. شاوخوا ۷۰ سلنه ودانۍ ویجاړې شوې او یا زیانمنې شوې دي، د روغتیا، اوبو، او فاضلهاوبو سیستمونه له منځه تللي، او د خوراکي توکو، سون، درملو او سرپنا سخت کمښت دی.
