دامریکې دسولې طرحې ته یوه کتنه
د حزب الله او اسرایلو ترمنځ د اوربند په اړه د امریکا وروستی وړاندیز چې لبنان ته وړاندې شوی،ډیر مهم ټکي پکې له پامه غورځول شوي دي. د امریکا ۱۳ ماده ایز وړاندیز په مستقیمه توګه د لبنان حکومت ته وړاندې شوی او د حزب الله نوم نه دی یاد کړی. دا ټکی لومړی مهمه پوښتنه راپورته کوي: حزب الله چې په حقیقت کې د دې جګړو اصلي عامل و، په دې وړاندیز کې کوم ځای لري؟
په وروستیو میاشتو کې پر اسرائیلو ټول بریدونه د حزب الله له خوا شوي دي. له همدې امله د اوربند له وړاندیز څخه د دغې ډلې د نوم لرې کول او په دې اړه د اسرائیلو چوپتیا، جدي پوښتنې راپورته کوي. که حزب الله په دې شخړو کې د یو لوی ځواک په توګه له منځه وړل شوی وي، ایا دا په دې معنی ده چې د اوربند په خبرو اترو کې د هغه رول له پامه غورځول کیږي؟ او ایا دا اسراییلو ته اجازه ورکوي چې د حزب الله راتلونکي ته له ژمنتیا پرته اوربند د ځان لپاره بریا وګڼي؟
دوهم ټکی چې باید ورته پام وشي دا دی چې د امریکا په ۱۳ ماده ییز وړاندیز کې د فلسطین او غزې جګړې د برخلیک په اړه څه نه دي ویل شوي. په داسې حال کې چې له اسرائیلو سره د لبنان جګړه په مستقیمه توګه د غزې او فلسطین له دفاع سره تړاو لري او له اسرائیلو سره د ایران جګړه هم له همدې مسلې سره تړاو لري، ایا دا امکان لري چې د اوربند په اړه چې خبرې کېږي د فلسطین راتلونکي ته کومه اشاره ونه لري؟ ؟ ایا دا د داسې معاملې په معنا ده چې په هغه کې یوازې د لبنان او اسرائیلو ګټې په نظر کې نیول شوي وي او فلسطینیان تر فشار او محاصرې لاندې وي؟
د فلسطین په یادولو کې دا ناکامي د اندیښنې وړ نښه ګڼل کیدی شي. ایا د فلسطین وضعیت باید په دې اوربند کې له اجنډا څخه لرې شي، لکه څنګه چې په تیرو وړاندیزونو کې وړاندیز شوی و؟ که داسې وي، نو دا اوربند د ایران او حزب الله په ګډون د مقاومت د ملاتړو هیوادونو لخوا نشي تصویب کیدی.
خو ښايي د دې وړانديز په تحليل کې تر ټولو مهم ټکی دا وي چې په حقيقت کې اوربند د اسرائيلو په ګټه دی. په وروستیو میاشتو کې اسراییل د حزب الله د بریدونو له جدي ګواښ سره مخ شوی دی. د اسراییلو بېلابېلې برخې د بریدونو له امله په نښه شوي او د اسراییلي وګړو ورځنی ژوند تر فشار لاندې راغلی دی. په ځانګړې توګه، د اسراییل امنیتي سیسټمونه په مکرر ډول خبرداریو ته اړ شوي، او په اسراییل کې دننه فابریکې او اقتصادي زیربنا سخت زیانمن شوي. په پایله کې، هر ډول اوربند د اسراییلو لپاره د یو فرصت په توګه لیدل کیدی شي چې خپل حالت بیا رغوي او بیرته راولي.
پوښټنه دا ده چې ایا لبنان به دا وړاندیز ومني؟ لبنان ممکن د مختلفو دلایلو له مخې دا وړاندیز ونه مني، مګر دا چې خپل شرایط پکې شامل نه وي او د فلسطین برخلیک روښانه کړي. لبنان د یو داسې هیواد په توګه چې په خپلو بریدونو سره یې پر اسرائیلو ډیر فشار راوړی دی، باید پریکړه وکړي چې ایا د دغه اوربند شرایط ومني او یا هم په هغې کې خپلې غوښتنې شاملې کړي.
بله مهمه پوښتنه دا ده چې که ایران داسی یو اوربند ته غاړه کیږي نو دفلسطین ملاتړ به له لاسه ورکړي ځکه چې داسی اوربند په دی مانا دی چې ایران فلسطین تر حزب الله قربانوی .
هسې هم داسی انګیرنې شته چې ایران حزب الله ته داسی وسلې ورکړي دي چې پراسراییلو دبرید پوره ودتیا لري خو فلسطین ته داسی وسلې نه دي ورکړي.
حقیقت دا دی چې د لبنان لپاره د امریکا لخوا وړاندیز شوی اوربند د فلسطین وضعیت او په دې جګړو کې د حزب الله کلیدي رول په پام کې نیولو پرته کومه معنی نه لري. دا وړاندیز د اسراییلو د ماتې د پټولو او په دې هیواد کې د موقتي سولې د راوستلو د یوې هڅې په څیر دی، په داسې حال کې چې د فلسطین خلک لا هم په کړکیچن حالت کې دي.